سدیم هیدروکسید (سود سوزآور)

سدیم هیدروکسید یا سود سوزآور چیست؟ + فرمول شیمیایی

سدیم هیدروکسید (NaOH) که با نام های سود سوزآور یا کاستیک سودا و فرمول شیمیایی NaOH شناخته می شود، یک ماده شیمیایی رایج برای تصفیه آب است و اغلب در تصفیه فاضلاب برای افزایش pH آب از آن استفاده می شود. سدیم هیدروکسید این کار را با جذب آب و دی اکسید کربن انجام می دهد و معمولاً جزء جدایی ناپذیر تصفیه آب است. این ماده شیمیایی و سایر نمک های قلیایی برای تنظیم اسیدیته آب و همچنین در صنعت تصفیه آب کاربرد گسترده ای دارند. اسیدیته می تواند اثرات مخربی بر سیستم های انتقال آب و اثرات نامطلوبی بر سلامت مصرف کنندگان داشته باشد. آب اسیدی فلزات سیستم لوله کشی را حل می کند و باعث خوردگی و سوراخ شدن لوله ها، اتصالات، پمپ ها و سایر تجهیزات انتقال آب می شود. فلزات حل شده در آب نیز ممکن است باعث بروز مشکل در زمینه سلامت شوند. سود سوزآور گزینه بسیار خوبی برای حل این مشکل است. رسوب هیدروکسید، ساده ترین و رایج ترین روش حذف فلزات از آب است. که طی واکنش زیر به دست می آید:

Ca(OH)2 + NaCO3 → CaCO3 + 2NaOH

هیدروکسید سدیم باعث افزایش PH آب می شود، به این ترتیب، حلالیت فلزات کاهش یافته و وزن آن ها زیاد شده و ته نشین می شوند. یکی از مزایای این ماده شیمیایی، حل شدن آسان و سریع آن در آب است و می توانید بر حسب نوع آلاینده، میزان آن را برای تنظیم pH تغییر دهید. هیدروکسید سدیم گران نیست و می تواند با اسید کمتری واکنش داده و به شکل نمک رسوب کند. این ماده معدنی یکی از مواد شیمیایی مهم در فرایند پیش تصفیه در دستگاه های تصفیه آب است که حلالیت بالای آن باعث سهولت استفاده از آن شده و به همین دلیل بر مواد ارزان تر مانند هیدروکسید کلسیم (آهک) ترجیح داده می شود.

مشخصات و خواص سدیم هیدروکسید

این ماده به دلیل خواص قوی قلیایی و توانایی در حل کردن چربی ها و پروتئین ها و نقطه ذوب و جوش بالایی که دارد، به طور گسترده ای در صنایع مختلف از جمله صنایع شیمیایی، غذایی و تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، سدیم هیدروکسید در تولید صابون و مواد پاک کننده، خنثی سازی اسیدها و به عنوان یک کاتالیزور در برخی واکنش های شیمیایی کاربرد دارد. به دلیل خاصیت خورندگی سدیم هیدروکسید، باید هنگام کار با آن از دستکش و عینک ایمنی استفاده شود و در صورت تماس با پوست یا چشم، باید بلافاصله با آب شسته شود. جدول مشخصات این ترکیب شمیایی به شرح زیر است:

مزایای سدیم هیدروکسید

یکی از اصلی ترین مزایای هیدروکسید سدیم، قدرت بالای آن در خنثی سازی اسیدها است که این خاصیت به ویژه در تصفیه آب صنعتی و فاضلاب، کاغذسازی و تولید مواد شوینده به کار می رود. همچنین، سدیم هیدروکسید در فرآیندهای مختلف صنعتی، از جمله تولید صابون و بیودیزل، نقش کلیدی ایفا می کند. این ماده به عنوان یک کاتالیزور در واکنش های شیمیایی عمل کرده و به تولید محصولاتی با کیفیت بالا کمک می کند. مهمترین مزایای آن عبارتند از:

• •    تصفیه آب و فاضلاب: سدیم هیدروکسید با تنظیم pH و خنثی سازی آلاینده های اسیدی، به بهبود کیفیت آب کمک می کند و از مشکلات زیست محیطی جلوگیری می کند.
• •    صنعت کاغذسازی: این ماده در فرآیند تولید خمیر چوب و جداسازی لیگنین از الیاف سلولز به کار می رود و کیفیت کاغذ تولیدی را افزایش می دهد.
• •    تولید مواد شوینده: سود سوزآور به عنوان ماده ای مؤثر در فرمولاسیون مواد شوینده و پاک کننده ها، به تمیز کردن عمیق سطوح کمک می کند و چربی ها و آلودگی ها را از بین می برد.
• •    کاربرد در صنعت نفت و گاز: در این صنعت از هیدروکسید سدیم برای تنظیم ویسکوزیته و pH مایعات حفاری استفاده می شود و به جداسازی ناخالصی ها از محصولات نفتی کمک می کند.
• •    تولید صابون و بیودیزل: سود سوزآور به عنوان یک کاتالیزور، در فرایند تولید صابون و تبدیل تری گلیسیرید به بیودیزل نقش حیاتی دارد، که به بهبود کارایی و کیفیت محصولات نهایی می انجامد.
• •    لوله بازکنی: این ماده به عنوان یک باز قوی عمل می کند و می تواند به طور مؤثر باعث حل شدن و تجزیه انباشتگی های موجود در لوله ها مانند چربی، مو، و باقی مانده های غذایی شود.

کاربردهای سدیم هیدروکسید (سود سوزآور)

سود سوزآور (سدیم هیدروکسید) یکی از مواد شیمیایی مورد نیار در واحد پیش تصفیه دستگاه های تصفیه آب است. تاسیسات تصفیه آب شهری از هیدروکسید سدیم برای کنترل اسیدیته آب و کمک به حذف فلزات سنگین از آب استفاده می کنند. هیدروکسید سدیم همچنین برای تولید هیپوکلریت سدیم، یک ضدعفونی کننده آب، استفاده می شود. این ماده منعقدکننده مناسبی در دستگاه های تصفیه آب صنعتی است که علاوه بر تنظیم PH آب، مزیت های دیگری نیز دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:

•    کاهش سختی آب: آب سخت دارای مقدار زیادی منیزیم و کلسیم محلول است. به همین علت در فرآیند تصفیه آب خلل ایجاد می کند و مانع از تصفیه آب می شود. آب سخت مانع از کف کردن مواد شوینده می شود و خاصیت شوینگی آن ها را کاهش می دهد. در نتیجه به لباس ها، ظروف و پوست بدن و صورت شما آسیب می زند. سدیم هیدروکسید PH آب را افزایش می دهد و به راحتی می تواند سختی آب را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد.
•    کاهش فلزات خطرناک محلول در آب: سود سوزآور فلزات خطرناک محلول در آب را مانند سرب و مس کاهش می دهد و به فرآیند تصفیه آب کمک کرده و کیفیت آب را بهبود می بخشد.
•    جلوگیری از خوردگی: سود سوزآور یا کاستیک سودا از خوردگی لوله ها در سیستم تصفیه آب جلوگیری می کند.

روش تولید سدیم هیدروکسید (کاستیک سودا)

تولید کننده کاستیک سودا به طور عمده از روش فرایند کلرآلکالی این ماده شیمیایی را ایجاد می کنند. در این روش، محلول نمکی (سدیم کلرید) تحت الکترولیز قرار می گیرد تا کلر و هیدروکسید سدیم تولید شود. فرآیند الکترولیز هم به صورت انتخابی انجام می شود تا از واکنش های ناخواسته بین این دو ماده جلوگیری کند. این فرایند معمولاً با استفاده از یکی از تکنیک های سلول جیوه ای، سلول دیافراگمی یا سلول غشایی انجام می شود. هر یک از این تکنیک ها ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند، به طوری که سلول غشایی به عنوان روش مدرن و اقتصادی شناخته می شود و عمدتاً در تولید صنعتی به کار می رود.

در بین روش های تولید سود سوزآور، فرایند جیوه ای به دلیل کیفیت بالای محصول نهایی هنوز هم مورد توجه قرار دارد؛ هرچند که با چالش های زیست محیطی همراه است. در مقابل، روش دیافراگمی به دلیل مصرف انرژی بالاتر و کیفیت کمتر سود تولیدی، به عنوان گزینه ای کمتر محبوب شناخته می شود. به طور کلی، انتخاب روش تولید مناسب به عوامل مختلفی مانند هزینه، کیفیت محصول نهایی و مسائل زیست محیطی بستگی دارد. در حال حاضر، فرایند سلول غشایی به دلیل کارایی و کم هزینه بودن، به عنوان راه حلی پایدار و موثر برای تولید این ترکیب شیمیایی در نظر گرفته می شود.

شرایط استفاده و نگهداری (msds) از سدیم هیدروکسید (سودسوزآور)

برای استفاده از هیدروکسید سدیم، مهم است که همه تجهیزات حفاظتی و اقدامات بهداشت فردی رعایت شوند و فقط پرسنل آموزش دیده باید طبق دستورالمل با این محصول کار کنند. برای نگهداری ایمن هیدروکسید سدیم  آن را در ظرف اصلی خود، که باید محکم بسته شود و در برابر خوردگی مقاوم باشد، با روکش داخلی مقاوم نگهداری کنید. ظرف را در مکانی خنک، خشک و دارای تهویه مناسب نگهداری کنید. سود سوزآور در دماهای پایین متبلور می شود. دمای ذخیره سازی را در محدوده 29 تا 38 درجه سانتیگراد کنترل کنید.

هنگام رقیق کردن این ماده، برای جلوگیری از تولید گرما باید احتیاط کنید. به جای اضافه کردن آب به ترکیب در حین هم زدن، سدیم هیدروکسید را به آب اضافه کنید و  از تهویه کافی برای جلوگیری از استنشاق غبار یا بخارات مطمئن شوید زیرا ممکن این محلول در معرض هوا تشکیل کربنات می دهد.

خرید و قیمت سدیم هیدروکسید (سود سوزآور)

برای خرید سود سوزآور، برخی نکات و پارامترها مثل جرم مولی و شرایط درست نگهداری از آن حائز اهمیت هستند. بررسی ویژگی ها و مشخصات محصول، یکی از نکاتی است که باید در نظر داشته باشید. چرا که با بررسی مشخصات و ویژگی های آن می توانید از مناسب بودن محصول برای کاربرد مورد نظر خود اطمینان یابید. توجه داشته باشید که این ماده شیمیایی را با کیفیت بالا از فروشگاه های معتبر خریداری کنید. برای اینکه بتوانید قیمت سود سوزآور را دریافت کنید، امکان تماس تلفنی با کارشناسان فروش آبین در اختیار شما قرار دارد.

سوالات متداول از سدیم هیدروکسید

خطرات استفاده از سدیم هیدروکسید یا کاستیک سودا و سود سوزآور چیست؟

اگر حین مصرف سود سوزآور طبق راهنمای مصرف محصول پیش نروید، خطرات قابل توجهی سلامتی شما را تهدید می کند. این ماده بسیار خورنده است و در صورت تماس با پوست، چشم ها یا غشاهای مخاطی می تواند باعث سوختگی شدید و آسیب دائمی شود. استنشاق کاستیک سودا می تواند منجر به ناراحتی تنفسی شود که علائمی از جمله تورم حنجره و تجمع مایع در ریه ها دارد و تماس آن با پوست می تواند باعث سوختگی یا زخم فوری شود. اثرات طولانی مدت قرار گرفتن در معرض این ماده ممکن است شامل آب مروارید، سرطان و مشکلات تنفسی باشد.

چگونه سدیم هیدروکسید (سود سوزآور) را از آب حذف کنیم؟

سود سوزآور یک ماده شیمیایی بسیار مفید در صنعت تصفیه آب است و حلالیت بالای آن باعث سهولت استفاده از سود سوزآور شده است. به همین دلیل استفاده از آن بر سایر مواد شیمیایی ترجیح داده می شود. اما نهایتا پس از اتمام تصفیه آب بهتر است سود سوزآور را از آب حذف کنیم. برای تصفیه و از بین بردن سدیم هیدروکسید و سایر سدیم های باقیمانده در آب می توان از محلول اسید کلریدریک 1 مولار استفاده کرد. ذرات فلزی باقی مانده در آب را نیز می توان با این روش حذف کرد. روش دیگر برای از بین بردن باقیمانده هیدروکسید سدیم استفاده از رزین های تبادل یونی است که سود سوزآور را توسط این ماده از بین می برند.

واکنش سدیم هیدروکسید با آب چگونه است؟

واکنش هیدروکسید سدیم با آب یک فرایند بسیار گرمازا و سریع است. وقتی که این ماده جامد به آب افزوده می شود، به سرعت حل شده و یون های سدیم (Na⁺) و یون های هیدروکسید (OH⁻) آزاد می کند. این واکنش باعث افزایش غلظت یون های هیدروکسید در محلول می شود و pH را به شدت بالا می برد و محلول حاصل به شدت قلیایی خواهد شد.