آیا سختی بالای آب باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود؟
مطالعات و آزمایشات متعددی رابطه بین سختی آب و تشکیل سنگ کلیه را بررسی کرده‌اند. در این مطلب از آبین به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا آب سخت که مشخصه آن محتوای مواد معدنی بالا به ویژه کلسیم است، در ایجاد سنگ کلیه نقش دارد یا خیر؟ طرفداران این فرضیه استدلال می‌کنند زمانی که بدن قادر به دفع موثر میزان مازاد کلسیم موجود در آب سخت نباشد، این ماده می‌تواند در کلیه‌ها انباشته و متبلور شده که باعث ایجاد سنگ در کلیه می‌شود. در حالی که این ادعا قابل قبول به نظر می‌رسد، اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر است. بررسی جامع فعل و انفعالات فیزیولوژیکی بین آب سخت و بدن انسان برای تعیین اعتبار این ادعا ضروری است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
آب سخت چیست و سختی بالای آب چگونه تعیین می‌شود؟
آب سخت با غلظت بالای مواد معدنی محلول، عمدتاً کلسیم و منیزیم، شناسایی می‌شود. احتمال مواجهه با آب سخت بر اساس منبع آب مورد استفاده متفاوت است. با توجه به ترکیب معدنی آب‌های زیرزمینی، معمولا مصارفی که از چاه استفاده می‌کنند، بیشتر با چالش‌های سختی بالای آب روبرو هستند. معمولا وزارت بهداشت اطلاعات دقیقی در مورد کیفیت آب برای هر منطقه و شهر ارائه می‌دهد.
با مراجعه به وب سایت این مرکز و بازدید از بخش مربوط به کیفیت آب، می‌توانید برآوردی از سختی آب در منطقه خود بدست آورید. اگر ترجیح می‌دهید خودتان آب را آزمایش نکنید، استفادده از این روش به شما کمک می‌کند. برای تعیین سختی آب با دقت بیشتر، انجام تست سختی آب TH (Total Hardness یا سختی کل) توصیه می‌شود. این آزمایش‌ها غلظت یون‌های کلسیم و منیزیم را به طور مستقیم اندازه‌گیری می‌کنند.
تست‌های TH عموماً به شکل نوارها یا کیت‌های تست ارائه می‌شوند. این روش شامل قرار دادن نوارهای آزمایش در معرض آب بوده که حاوی مواد شیمیایی است و با مواد معدنی موجود واکنش نشان می‌دهد. این واکنش یک تغییر رنگ در نوارها ایجاد می‌کند که با مقیاس رنگی ارائه شده برای تعیین سطح سختی، مقایسه می‌شود. روش اندازه‌گیری TH می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری درمورد میزان سختی آب مورد استفاده در مصارف مختلف ارائه دهد.
سنگ کلیه چگونه تشکیل می‌شود؟
سنگ کلیه زمانی تشکیل خواهدشد که ادرار حاوی مقادیر بالایی از مواد خاصی باشد که در طول زمان متبلور می‌شوند. این توده‌های جامد که از کریستال‌های ریز تشکیل شده‌اند، می‌توانند در کلیه یا مجاری ادراری ایجاد شوند و بر اساس ترکیبی که دارند، دارای انواع متفاوتی هستند.
سنگ‌های کلسیمی، شایع‌ترین نوع بوده و اغلب در مردان 20 تا 30 ساله ایجاد می‌شوند. این سنگ‌ها زمانی به وجود می‌آیند که کلسیم با موادی مانند اگزالات، فسفات یا کربنات که در غذاها و مکمل‌های مختلف یافت می‌شوند ترکیب شود. انواع دیگر سنگ‌ها عبارتند از سنگ‌های سیستین که ناشی از یک اختلال ژنتیکی به نام سیستینوری است. همچنین می‌توان به سنگ‌های استروویت که با عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری مرتبط هستند و سنگ‌های اسید اوریک که در مردان شایع‌تر است و می‌تواند در اثر نقرس یا شیمی درمانی ایجاد شوند، اشاره کرد. بزرگترین عامل خطر برای سنگ کلیه، ننوشیدن مایعات کافی است. توجه داشته باشید که اگر کمتر از 1 لیتر ادرار در روز تولید کنید، احتمال بروز سنگ در کلیه برای شما بیشتر است.
تاثیر سختی بالای آب در ایجاد سنگ کلیه
با وجود مزایای زیادی که آب نرم برای سلامت پوست و مو دارد، همچنان شک و تردید زیادی هم در مورد اینکه آیا آب سخت باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود، مطرح است. اگرچه آب سخت حاوی کلسیم بوده و این ماده به عنوان عامل ایجاد سنگ کلیه شناخته شده است، اما هنوز هیچ ارتباط مستقیمی بین مصرف آب سخت و ایجاد این مشکل پیدا نشده است. عوامل زیر در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند:
• نوع رژیم غذایی
• میزان مصرف مایعات
• عوامل ژنتیکی
بنابراین استفاده از رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب، می‌تواند تاثیر زیادی در جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه داشته باشد.
روش‌های کنترل سختی آب و کاهش نگرانی‌های ناشی از ایجاد سنگ کلیه
آب سخت ممکن است مستقیماً باعث ایجاد سنگ کلیه نشود، اما هنوز هم نگرانی‌هایی در این زمینه وجود داشته و استفاده از این آب برای بسیاری از مصرف‌کنندگان به دلیل آسیبی که می‌تواند به لوله کشی و وسایل برقی وارد کند، آزاردهنده است. کلسیم موجود در آب سخت می‌تواند در داخل لوله‌ها و وسایل انباشته شود. با گذشت زمان، این کلسیم رویدیواره‌های لوله‌ها رسوب کرده و به تدریج جریان آب در خانه را کاهش می‌دهد. این فرایند مشابه نحوه مسدود شدن پلاک شریان‌های مجاری ادراری و کلیه بوده و در مصارف خانگی و صنعتی، مواد معدنی آب سخت می‌توانند باعث آسیب طولانی مدت به سیستم لوله کشی و تجهیزات شوند.
یکی از کاربردی‌ترین انواع روش‌های از بین بردن سختی آب، استفاده از دستگاه‌های سختی‌گیر است. سختی‌گیر دستگاهی است که برای حذف مواد معدنی مانند یون‌های کلسیم و منیزیم از آب سخت از طریق فرآیندی به نام تبادل یونی طراحی شده است. عملکرد آن با عبور آب سخت از بستری از دانه‌های رزین حاوی یون‌های سدیم است. زمانی که آب از میان رزین جریان می‌یابد، یون‌های کلسیم و منیزیم با یون‌های سدیم مبادله شده و به طور موثر آب را نرم می‌کنند. این فرآیند به جلوگیری از تجمع رسوب در لوله‌ها و لوازم خانگی کمک کرده که می‌تواند جریان آب و راندمان را در طول زمان کاهش دهد.
استفاده از دستگاه سختی‌گیر، هنگامی که سختی کل آب بسیار بالا (بیشتر از 800 ppm) و مقدار TDS (مجموع مواد محلول) نیز بیش از 1500 ppm باشد، ممکن است مقرون به صرفه نباشد. این شرایط باعث می‌شود که رزین موجود در دستگاه سریعاً اشباع شده و نیاز به بازسازی مکرر داشته باشند که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را افزایش دهد. به علاوه، در شرایطی که آب حاوی نمک‌های غیرکربناتی مانند سولفات، کلرید و نیترات باشد، عملکرد دستگاه سختی‌گیر ناکارآمد خواهد بود. در این مواقع، روش‌های دیگر مانند استفاده از آهک، کربنات سدیم یا هیدروکسید سدیم برای کاهش سختی آب، می‌توانند جایگزین مناسبی باشند. همچنین استفاده از فیلترهای تبادل یونی و دستگاه‌های الکترومغناطیسی نیز می‌توانند در کاهش میزان سختی آب موثر باشند.
رزین‌های تبادل یونی سختی‌گیر آب
رزین تبادل یونی ابزاری قدرتمند در صنعت تصفیه آب است که برای حذف سختی آب به کار می‌رود. این رزین‌ها از جنس پلیمرهای خاصی تشکیل شده‌اند که قابلیت تبادل یونی دارند؛ به این معنی که یون‌های مضر مانند کاتیون‌های کلسیم و منیزیم را در آب جذب و یون‌های دیگری را جایگزین کنند.
این فرآیند باعث کاهش سختی آب، افزایش کیفیت آب، بهبود عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های خانگی و صنعتی می‌شود. از آنجایی که عملکرد این رزین‌ها وابسته به نوع و شرایط آب ورودی است، بنابراین انتخاب و استفاده مناسب از آن‌ها تاثیر زیادی در بهینه‌سازی فرآیند تصفیه و کاهش هزینه‌های عملیاتی سیستم دارد.
دستگاه‌های تصفیه آب اسمز معکوس
سیستم‌های اسمز معکوس (RO) یک روش بسیار کارآمد برای تصفیه آب است که به طور گسترده در محیط‌های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها از غشاهای نیمه تراوا برای حذف موثر آلاینده‌ها از آب تحت فشار استفاده کرده و آب آشامیدنی تمیزی به نام آب پرمیت تولید می‌کنند. پیکربندی‌های مختلفی از سیستم‌های RO وجود دارد که معمولاً شامل مراحل متعدد فیلتراسیون از جمله فیلترهای رسوبی، کربنی و ممبران می‌شوند. این سیستم‌ها با کاهش قابل توجه مواد جامد محلول در کل (TDS)، آلاینده‌ها و بهبود طعم یا بو ناخوشایند آب، تاثیر زیادی در بهبود کیفیت آب خروجی از سیستم دارند.
درصورتی که قصد خرید دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس نیمه صنعتی، صنعتی و سایر تجهیزات این سیستم‌ها را دارید، توصیه می‌شود به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید. انتخاب فروشگاه معتبر باعث ارائه دستگاه‌های با کیفیت، تضمین موارد فنی و پشتیبانی پس از فروش می‌شود. مجموعه آبین یکی از معتبرترین مراکز فروش تجهیزات تصفیه آب است که خدمات مشاوره تخصصی نیز در این زمینه ارائه می‌دهد. متخصصان این مجموعه به شما کمک می‌کنند تا دستگاه مناسب با شرایط آب محلی و نیازهای خانواده یا کسب و کارتان را انتخاب کنید.
