گندزدایی آب و سطوح با استفاده از گاز ازن
در میان روش های نوین ضدعفونی و تصفیه آب و سطوح، گندزدایی با گاز ازن (O₃)، به عنوان یکی از قوی ترین اکسیدکننده های طبیعی، جایگاهی ویژه دارد. این گاز ناپایدار به دلیل قدرت بالای میکروب کشی و اکسیدکنندگی، به طور گسترده در ضدعفونی آب، سطوح و هوا در مصارف خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های ازن ساز یا ازن ژنراتور خانگی و صنعتی، به ویژه در برندهایی مانند هایکلین، امکان بهره مندی از این فناوری را با کیفیت بالا و ایمنی مناسب فراهم کرده اند.
گاز ازن (O3) چیست؟
گاز ازن یکی از قوی ترین اکسید کننده های موجود در طبیعت است که امروزه از آن به صورت گسترده ای برای ضدعفونی کردن و اکسیداسیون مواد آلاینده استفاده می شود. ازن با فرمول شیمیایی (O3)، نوعی گاز ناپایدار در محیط بوده که در مدت بسیار کوتاهی می تواند محیط را از عوامل میکروبی و بیماری زا پاک کند. علاوه بر گندزدایی سطوح با گاز ازن، از این گاز می توان برای تصفیه آب نیز استفاده کرد، زیرا ازن قادر است که با ترکیبات آلی موجود در آب واکنش داده و آنها را به ترکیبات ساده تری تبدیل کند. در مواردی که هدف از تصفیه آب حذف مواد آلی موجود در آب است، استفاده از ازن و فرایند ازناسیون می تواند حتی به عنوان جایگزین فرایند فیلتراسیون در تصفیه آب به کار رود.
گاز ازن (O3) حتی نسبت به سایر مواد گندزا مانند کلر، دی اکسید کلر، کلروآمین ها و رادیکال های هیدروکسیل، عملکرد بهتری در ضدعفونی کردن و گندزدایی محیط دارد. از آنجا که گاز ازن بسیار ناپایدار است، دستگاه های ازن ژنراتور، این گاز را مستقیماً در محل مصرف با استفاده از اکسیژن به عنوان ماده اولیه تولید می کنند. دو ویژگی مهم ازن عبارتند از: قدرت بسیار قوی در گندزدایی و توان بالای اکسیدکنندگی که عامل اصلی خاصیت میکروب‌کشی آن است. استفاده از ازن ژنراتور خانگی قادر است تمامی میکروارگانیسم های زنده را از بین ببرد و علاوه بر این، برای شستشو و ضدعفونی میوه ها، سبزیجات و دست ها نیز کاربرد دارد.
کاربردهای گاز ازن جهت گندزدایی در مصارف مختلف
به علت ویژگی منحصر به فرد گاز ازن در ضدعفونی کردن آب و سطوح می توان از آن در مصارف مختلف زیر استفاده کرد:
- گندزدایی آب و سطوح از انواع باکتری ها، قارچ ها، انگل ها، جلبک ها و ...
- استفاده در صنایع تولید نوشیدنی ها
- از بین بردن آفات در صنعت کشاورزی
- گندزدایی گوشت و مواد غذایی در صنایع غذایی
- افزایش کیفیت هوا
- رفع عوامل میکروبی در اماکنی که بار میکروبی بالایی دارند
- ضدعفونی کردن آب بدون تغییر در طعم و مزه آن
- گندزدایی آب در زمان بسیار کوتاه تر در مقایسه با روش کلرزنی
- دارای قدرت اکسندگی 3000 برابر بیشتر نسبت به کلر
- ازن حداکثر پس از 30 دقیقه از زمان تزریق به آب و گندزدایی آن، به گاز اکسیژن تبدیل شده و هیچ ماده مضری از خود بر جای نمی گذارد.
- غیر فعال کردن عوامل میکروبی و متوقف کردن رشد آنها
- حذف ماده کلر دار و سرطان زای تری هالومتان از آب (برخلاف روش کلر زنی)
فواید و مضرات گاز ازن
گاز ازن در کنار مزایای چشمگیر خود در ضدعفونی و تصفیه آب، معایبی نیز دارد که آگاهی از آن ها برای استفاده ایمن و مؤثر ضروری است. این گاز با قدرت اکسیدکنندگی بالا، هم به بهبود کیفیت آب و هوا کمک می کند و هم در صورت استفاده نادرست، خطراتی به همراه خواهد داشت. در جدول زیر، مهم ترین مزایا و معایب گندزدایی با گاز ازن آورده شده است:
| فواید گاز ازن | مضرات گاز ازن |
| حذف مؤثر باکتری ها، ویروس ها، بو و رنگ غیرطبیعی آب | هزینه بالا برای تولید، نگهداری و تجهیزات |
| قوی تر و سریع تر از کلر در تصفیه آب | واکنش پذیری بالا و احتمال خوردگی تجهیزات فلزی |
| تولید در محل مصرف (بدون نیاز به حمل و نگهداری مواد شیمیایی) | سمی بودن گاز و نیاز به کنترل دائمی میزان آن با دستگاه های گران قیمت |
| تنها محصول تجزیه آن اکسیژن است (بدون آلاینده خطرناک) | ایجاد ترکیبات جانبی سرطان زا مانند برومات در صورت وجود یون های برمید در آب |
| کمک به اکسید کردن آهن، منگنز و سولفیدها برای بهبود طعم و بو | ناپایدار بودن گاز ازن و تجزیه سریع آن، به ویژه در pH بالا و دمای زیاد |
| کاهش نیاز به مواد شیمیایی مانند کلر و دی اکسید کلر | نبود باقیمانده گندزدا در آب که نظارت بر فرایند گندزدایی را دشوار می کند |
| صرفه جویی در مصرف آب با قابلیت استفاده مجدد از آب تصفیه شده | عملکرد ضعیف در آب هایی با مقدار زیاد مواد آلی معلق یا کل جامدات معلق (TSS) |
| مناسب برای تصفیه آب آشامیدنی و پساب صنعتی | مصرف انرژی بالا در فرآیند تولید به دلیل اتلاف حرارتی در تخلیه کرونا (Corona Discharge) |
انواع دستگاه ازن ژنراتور برای گندزدایی آب و سطوح
دستگاه های ازن ژنراتور به دو نوع اصلی آب خنک و هوا خنک تقسیم می شوند که هر کدام بر اساس نوع سیستم خنک سازی و کاربرد، در شرایط مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. ازن ژنراتور آب خنک با استفاده از فرآیند پلاسمای سرد و گازهای بی اثر، ازن را با قدرت بالا برای گندزدایی و تصفیه آب تولید می کند. این نوع دستگاه به دلیل خنک سازی با آب، در کاربردهای صنعتی یا شرایطی که نیاز به تولید حجم بالایی از ازن وجود دارد، بسیار مؤثر است. بازده بالا، استهلاک پایین و مصرف حداقلی مواد شیمیایی، از مزایای کلیدی این دستگاه به شمار می رود.
در مقابل، ازن ژنراتور هوا خنک به دلیل استفاده از فن برای خنک سازی و ساختار سبک تر، گزینه ای مناسب برای فضاها و کاربردهایی با ظرفیت متوسط یا کوچک تر است. این دستگاه نیز عملکردی مشابه نوع آب خنک دارد و با بهره گیری از تابش UV و تبدیل O2 به O3، عملیات ضدعفونی را بدون نیاز به مواد شیمیایی انجام می دهد. فروشگاه تخصصی آبین با ارائه تنوع بالایی از مدل های ازن ژنراتور آب خنک و هوا خنک، به همراه مشاوره تخصصی رایگان، ضمانت اصالت کالا و خدمات فنی پس از فروش، خریدی مطمئن و متناسب با نیاز کاربران را فراهم می کند.
