مهم ترین مضرات مصرف آب کلر دار

بسیاری از افراد از مضرات مصرف آب کلردار آگاه نبوده و نمی ‌دانند که فرآیند کلرزنی آب ممکن است منجر به ایجاد محصولاتی شود که تهدیدی جدی برای سلامتی هستند. کلر زنی، یکی از پرکاربردترین و کم‌ هزینه‌ ترین روش ‌های ضدعفونی آب است که به طور گسترده در صنایع مختلف و تصفیه آب شهری استفاده می ‌شود. 

اگرچه هدف اصلی آن حذف میکروب ‌ها و آلاینده‌ های بیماری ‌زا است، اما واکنش کلر با ترکیبات آلی موجود در آب منجر به شکل ‌گیری محصولاتی جانبی و گاه بسیار خطرناک می شود. این محصولات جانبی که اغلب از خود کلر نیز سمی‌ تر و خطرناک ‌تر هستند، ممکن است عوارض جدی و گسترده ‌ای بر سلامت افراد ایجاد کنند. به همین دلیل، توجه به حذف این ترکیبات و آگاهی درباره پیامدهای استفاده از آب کلردار، اهمیت ویژه ‌ای پیدا کرده است

.
تاثیرات آب آشامیدنی کلردار بر سلامت

باوجود اینکه،  کلر به ‌عنوان ماده ‌ای ضدعفونی ‌کننده در تصفیه آب شهری نقشی کلیدی در پیشگیری از بیماری ‌های میکروبی دارد، اما تماس مداوم با آن، اثرات جدی و بعضاً جبران ‌ناپذیری بر سلامت انسان بر جای می گذارد. تحقیقات گسترده نشان داده ‌اند که خوردن آب کلردار یا تماس پوستی و استنشاقی با آن، از طریق دوش گرفتن، شنا در استخر، ممکن است به طیفی از مشکلات سلامتی از جمله فرسایش مینای دندان، خشکی دهان، آسیب‌ های پوستی و مویی، اختلال در فلور روده و حتی افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان منجر شود. 

در برخی موارد خاص مانند بارداری، مواجهه با محصولات جانبی کلرزنی (DBPs)، زمینه‌ ساز ناهنجاری‌ های مادرزادی نیز هستند. با توجه به گستردگی این آسیب ‌ها و نقش کلر در آن ‌ها، پرسش مهمی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده این است: کلر در آب آشامیدنی خوب است یا بد؟ پاسخ کامل و علمی این سوال را در مقاله‌ ای مستقل بررسی کرده ‌ایم که مطالعه آن می ‌تواند دیدی جامع و دقیق درباره فواید و مضرات کلر در آب آشامیدنی به شما ارائه دهد. با این حال، آگاهی‌ رسانی درباره خطرات کلر و استفاده از روش‌ های مؤثر برای کاهش آن، به ضرورتی اجتناب ‌ناپذیر تبدیل شده است که در ادامه بیشتر بررسی می کنیم.

تاثیر مخرب آب کلر دار برای سلامت دندان ها

نوشیدن آب کلر دار یا تماس مکرر با آن، مانند شنا در استخرهای کلردار، آثار مخربی بر سلامت و ظاهر دندان‌ ها خواهد داشت. کلر موجود در آب خاصیت خورندگی دارد و به مرور زمان موجب فرسایش مینای دندان می ‌شود. با نازک شدن این لایه محافظ، نه ‌تنها دندان‌ ها در برابر پوسیدگی آسیب ‌پذیرتر می ‌شوند، بلکه لایه زردرنگ دنتین نیز نمایان می ‌گردد که باعث زرد شدن ظاهر دندان ‌ها می ‌شود. 

در صورت ادامه‌ دار بودن تاثیر آب کلر دار برای سلامت دندان ها، رنگ دندان‌ ها حتی ممکن است به قهوه ‌ای متمایل شود. همچنین، نازک شدن مینا و دنتین باعث افزایش حساسیت دندان‌ ها نسبت به غذاهای سرد یا گرم شده و دردهای عصبی موضعی ایجاد می کند. این آسیب‌ ها به ‌ویژه در کودکانی با مینای نازک، سالمندان و افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود بی ‌توجه‌ اند، بیشتر دیده می ‌شود.

ایجاد خشکی دهان و مصرف آب با سطح بالای کلر

نوشیدن آب با میزان بالای کلر باعث ایجاد خشکی دهان و احساس تشنگی مزمن می شود. دلیل اصلی این پدیده، واکنش کلر فعال (Cl₂) با آنزیم‌ های مفید در دهان است که موجب اختلال در عملکرد بزاق و کاهش ترشح آن می ‌شود. بزاق نقش کلیدی در مرطوب نگه‌ داشتن دهان، هضم اولیه غذا و محافظت از دندان ‌ها دارد. کاهش ترشح بزاق به ‌دلیل کلر نه تنها باعث خشکی دهان، بلکه موجب افزایش احتمال پوسیدگی دندان، بوی بد دهان و حتی مشکلات در بلع و صحبت کردن می ‌شود. 

قرار گرفتن بطری‌ های آب معدنی یا مخازن آب در معرض آفتاب نیز می‌ تواند میزان کلر فعال در آب آشامیدنی را افزایش داده و عوارض را تشدید کند. این اثرات ، به‌ ویژه در فصل تابستان و برای افرادی که از داروهای کاهنده بزاق استفاده می‌ کنند، ممکن است محسوس‌ تر باشد. استفاده از آب تصفیه ‌شده، نوشیدن آب خنک و نگهداری آب در ظروف تیره و خنک، راهکارهایی برای جلوگیری از این مشکل هستند.

تاثیر مخرب کلر بر پوست و مو

تماس مکرر با آب کلردار، به‌ خصوص از طریق دوش گرفتن یا شنا در استخر، ممکن است منجر به خشکی، خارش و پوسته ‌پوسته شدن پوست شود. کلر چربی طبیعی پوست را از بین می ‌برد و در نتیجه باعث کاهش رطوبت و نرمی آن می ‌شود. همچنین، مو با قرار گرفتن در معرض کلر، خشک، شکننده و بی ‌روح شده و رنگ موهای رنگ ‌شده نیز سریع ‌تر محو می ‌شود. تاثیر مخرب کلر بر پوست و مو در افرادی با پوست یا موی حساس شدیدتر است. 

برخی تحقیقات نیز نشان داده ‌اند که جذب کلر از طریق پوست در حین استحمام حتی بیشتر از نوشیدن آب کلردار است. در این شرایط، استفاده از فیلتر دوش حمام، تا حد زیادی کلر آب را کاهش داده و از خشکی و آسیب پوست و مو جلوگیری می کند.

تاثیر مخرب کلر بر سیستم گوارش

کلر به عنوان ماده ‌ای ضدعفونی ‌کننده، باکتری ‌های مضر آب را از بین می ‌برد؛ اما متأسفانه، با ورود به بدن انسان، نمی ‌تواند تفاوتی میان باکتری ‌های مضر و مفید قائل شود. زمانی که کلر وارد سیستم گوارش می ‌شود، فلور باکتریایی روده که مسئول حدود ۷۰٪ عملکرد سیستم ایمنی است، تحت تأثیر قرار می ‌گیرد. 

باکتری ‌های مفید روده نقش کلیدی در هضم، جذب مواد مغذی، تولید ویتامین‌ ها و تنظیم پاسخ ‌های ایمنی دارند. مصرف مداوم آب کلردار منجر به کاهش جمعیت این باکتری ‌ها شده و زمینه ‌ساز بیماری ‌هایی مانند سندروم روده تحریک ‌پذیر، چاقی، دیابت نوع ۲، سرطان روده بزرگ و اختلالات خودایمنی میشود. علائمی مانند نفخ، یبوست، درد شکمی و اسهال نیز نشان دهنده به‌ هم‌ خوردن تعادل باکتریایی روده و از عوارض کلر در آب هستند.

خطرات محصولات جانبی ضدعفونی (DBP) کلرزنی

محصولات جانبی ضدعفونی یا DBPها، ترکیباتی هستند که از واکنش کلر با مواد آلی موجود در آب تولید می ‌شوند. از مهم ‌ترین DBPها می ‌توان به تری ‌هالومتان‌ ها (THMs) و هالواستیک اسیدها اشاره کرد. این ترکیبات شیمیایی اغلب پایدار، سمی و سرطان ‌زا هستند و از طریق نوشیدن آب، استنشاق بخار آب گرم یا تماس پوستی وارد بدن می ‌شوند. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده ‌اند که مواجهه بلندمدت با DBPها منجر به بروز انواع سرطان ‌ها، اختلالات هورمونی، آسیب ‌های کبدی و مشکلات سیستم عصبی می شود. 

این ترکیبات در بسیاری از منابع آب شهری یافت می‌ شوند و به ‌ویژه در مناطقی که آب حاوی مقدار زیادی مواد آلی طبیعی است، خطر تشکیل DBPها افزایش می ‌یابد. استفاده از فناوری ‌های نوین تصفیه مانند کربن فعال، اسمز معکوس یا اشعه UV می ‌تواند خطرات محصولات جانبی ضدعفونی (DBP) کلرزنی را به ‌طور قابل‌ توجهی کاهش دهد. از این رو، آگاهی از وجود این ترکیبات و انتخاب سیستم تصفیه مناسب، نقش مهمی در حفظ سلامت خانواده دارد.

خطر سرطان‌ زایی آب کلردار

مطالعات متعددی نشان داده ‌اند که قرار گرفتن مداوم در معرض ترکیباتی به نام تری‌ هالومتان ‌ها (THMs) و سایر DBP ها، خطر ابتلا به سرطان‌ هایی مانند سرطان مثانه، رکتوم، کبد و کلیه را افزایش می دهد. مطالعات متعددی نشان داده ‌اند که قرار گرفتن مداوم در معرض این ترکیبات، خطر ابتلا به سرطان ‌هایی مانند سرطان مثانه، رکتوم، کبد و کلیه را افزایش می دهد. کاهش تماس با کلر و ترکیبات مضر THM، به ‌ویژه برای زنان باردار، کودکان و سالمندان ضروری است؛ به همین دلیل، استفاده از دستگاه‌ های تصفیه آب خانگی مجهز به فیلترهای حذف این آلاینده‌ ها، راهکاری مؤثر و ایمن برای کاهش خطر سرطان‌ زایی آب کلردار محسوب می ‌شود.

خطرات بروز ناهنجاری ‌های مادرزادی

قرار گرفتن زنان باردار در معرض ترکیبات جانبی کلرزنی، می ‌تواند با افزایش خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی همراه باشد. مطالعات انجام شده در تایوان و کشورهای دیگر نشان داده اند که کلر در آب آشامیدنی و مصرف آب حاوی تری ‌هالومتان ‌ها در دوران بارداری، منجر به بروز ناهنجاری‌ هایی مانند شکاف کام، نقص دیواره بین بطنی قلب (VSD) و اختلال در رشد مغز جنین می شود. این مواد سمی از طریق نوشیدن آب، استنشاق بخار در حمام و حتی جذب از راه پوست، وارد بدن مادر شده و از طریق جفت به جنین منتقل می ‌شوند.

پتانسیل اکسیداسیون و احیا (ORP) و ارتباط آن با کلر در آب آشامیدنی

پتانسیل اکسیداسیون و احیا (ORP) یکی از پارامترهای کلیدی در ارزیابی کیفیت آب است که به‌ ویژه در مورد سطح کلر موجود در آب اهمیت بالایی دارد. ORP  معیاری برای سنجش توانایی یک ماده در اکسید کردن یا کاهش دادن ماده ‌ای دیگر است؛ مفهومی که مستقیماً به قدرت ضدعفونی ‌کنندگی کلر در آب مرتبط می‌ شود.
 

در زمینه تصفیه آب آشامیدنی، مقدار بالاتر ORP معمولاً نشان ‌دهنده اثربخشی بیشتر فرآیند گندزدایی است. از آنجا که کلر یک عامل اکسیدکننده قوی به ‌شمار می ‌رود، نقش مهمی در افزایش مقدار ORP آب ایفا می ‌کند. به ‌عبارتی، با افزایش سطح کلر در آب، میزان ORP  نیز افزایش می ‌یابد که این امر بیانگر توان بالاتر آب برای نابودی عوامل بیماری ‌زا است. نمودار زیر نشان دهنده ارتباط بین پتانسیل اکسیداسیون و احیا با میزان کلر در آب آشامیدنی است:

پایش دقیق ORP برای اطمینان از کارایی مناسب فرآیند تصفیه آب ضروری است. استفاده از دستگاه ‌های اندازه‌ گیری ORP، امکان سنجش آنی پتانسیل اکسیدکنندگی آب را فراهم می ‌کنند. این اطلاعات به متخصصان تصفیه آب کمک می‌ کند تا سطح کلر در آب آشامیدنی را به ‌صورت دقیق تنظیم کنند؛ تا  فرایند گندزدایی مؤثر انجام شود و در عین حال از کلرزنی بیش ‌ازحد جلوگیری گردد.

بهترین روش برای حذف کلر در آب

بهترین روش حذف کلر از آب، استفاده از فیلترهای کربنی است که در دستگاه‌ های تصفیه آب خانگی کاربرد فراوانی دارند. فیلترهای کربنی با ساختار ویژه خود قادرند کلر و ترکیبات جانبی آن را به‌ خوبی جذب و حذف کرده و علاوه بر این، فلزات سنگین و برخی آلاینده‌ های آلی را نیز از آب پاک ‌سازی کنند. در دستگاه‌ های تصفیه آب خانگی، معمولاً چندین مرحله فیلتراسیون وجود دارد که فیلترهای کربنی گرانول و بلاک جزو اصلی ‌ترین آنها هستند. این فیلترها به همراه فیلترهای دیگر مانند فیلتر الیافی، ممبران، فیلتر پست کربن و مینرال، سیستم تصفیه آب خانگی کاملی را تشکیل می دهند که سلامت و ایمنی آب را تضمین می کند.

اگر به دنبال خرید دستگاه تصفیه آب با فیلتر کربنی با کیفیت و استاندارد هستید، فروشگاه تجهیزات تصفیه آب آبین گزینه ‌ای مطمئن و قابل اعتماد است. آبین ارائه ‌دهنده انواع دستگاه‌ های تصفیه آب باکیفیت است که بر اساس استانداردهای بین ‌المللی تولید شده‌ اند و با توجه به نیازهای متنوع خانواده ‌ها، مدل ‌های مختلفی را عرضه می ‌کند. کارشناسان فروش این مجموعه آماده مشاوره رایگان و راهنمایی شما در انتخاب دستگاه مناسب با بودجه و شرایط محیطی ‌تان هستند تا بهترین کیفیت آب را در منزل خود تجربه کنید.