تفاوت قلیایی زدایی (Dealkalization) و معدنی زدایی (Demineralizaion) آب
قلیایی زدایی و معدنی زدایی دو روش متفاوت تصفیه آب هستند که هر یک برای بهبود کیفیت آب در کاربردهای خاصی استفاده می شوند. قلیایی زدایی، فرآیندی است که به کاهش خاصیت قلیایی آب از طریق حذف یون های کربنات، بی کربنات و هیدروکسید می پردازد و اغلب در کاربردهایی نظیر تغذیه دیگ های بخار استفاده می شود، زیرا قلیائیت یا آلکالینیتی پایین برای عملکرد ایمن و بهینه دیگ ها اهمیت دارد.
درحالی که، معدنی زدایی روشی پیشرفته تر بوده که با حذف کامل یون های کاتیونی و آنیونی، آبی با خلوص بالا تولید می کند که برای صنایعی همچون الکترونیک و تولید مواد غذایی مناسب است. این تفاوت ها سبب می شود که انتخاب بین قلیایی زدایی و معدنی زدایی براساس نیازهای خاص هر صنعت و سطح خلوص مطلوب آب انجام شود.
قلیایی زدایی (Dealkalization) چیست؟
سیستم های قلیایی زدایی (dealkalization) نوعی از سیستم های تصفیه آب هستند که به منظور کاهش قلیایی بودن آب طراحی شده اند. این سیستم ها عمدتاً با کاهش غلظت یون های کربنات، بی کربنات و هیدروکسید عمل می کنند که نتیجه آن کاهش pH آب و حذف قلیایی بودن آن است. با این کار، سطح قلیایی آب به حد قابل قبولی کاهش یافته و کیفیت آب برای مصارف مختلف بهبود می یابد که به ویژه در صنایع و فرآیندهای حساس به pH اهمیت دارد.
کاربرد سیستم قلیایی زدایی
سیستم های قلیلیی زدایی یا dealkalization در زمینه های زیر کاربرد دارند:
• تصفیه آب تغذیه دیگ بخار: سیستم قلیایی زدایی برای کاهش قلیائیت آب مورد استفاده به عنوان آب تغذیه در سیستم های دیگ بخار استفاده می شود. آلکالینیتی بالا می تواند منجر به تجمع رسوب و ایجاد ترک در بویلرها شود. بنابراین داشتن قلیائیت کم در آب تغذیه دیگ، عملکرد کارآمد و ایمن بویلرها را تضمین می کند.
• تصفیه آب آشامیدنی: فرایند قلیاسازی در تصفیه خانه های آب آشامیدنی برای بهبود طعم آب استفاده می شود. کاهش قلیائیت می تواند پذیرش مصرف کنندگان از آب را بهبود بخشد.
• صنایع شیمیایی: برخی از فرآیندهای شیمیایی نیاز به آب با قلیائیت کم دارند. برای رفع این نیاز می توان از سیستم های قلیایی زدایی استفاده کرد.
• صنعت کاغذ و خمیر کاغذ: تولید کاغذ نیاز به استفاده از آب با آلکالینیتی کم دارد. سیستم های دکلالیزاسیون کیفیت آب مورد نیاز را در این صنعت تامین می کنند.
• صنعت غذا و نوشیدنی: آب با قلیائیت پایین ممکن است برای فرآیندهای خاص در صنعت غذا و نوشیدنی برای اطمینان از کیفیت محصول ضروری باشد.
• کاربردهای دریایی: سیستم های قلیایی زدایی در کاربردهای دریایی برای کاهش قلیایی بودن آب به ویژه در سیستم های تصفیه آب دریایی استفاده می شود.
• مصارف صنعتی: سیستم های قلیایی زدایی به طور گسترده در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند که در آن کاهش قلیایی ضروری است. این سیستم ها می توانند کیفیت آب را بهبود بخشند، عمر تجهیزات را افزایش دهند و هزینه های عملیاتی را کاهش دهند.
سیستم معدنی زدایی (Demineralizaion) چیست؟
سیستم های معدنی زدایی (دمینرالیزاسیون) نوعی فرآیند تصفیه آب هستند که به منظور حذف مواد معدنی از آب طراحی شده اند. این فرآیند به ویژه بر مبنای تبادل یونی (IX) عمل می کند که در آن از رزین های تبادل کاتیونی و آنیونی برای حذف تقریباً تمام آلاینده های معدنی یونی استفاده می شود. پس از انجام دمینرالیزاسیون، آب تصفیه شده به درجه خلوص بالایی دست می یابد که با آب مقطر قابل مقایسه است، اما هزینه تولید آن معمولاً بسیار کمتر است. طراحی سیستم های معدنی زدایی می تواند بسته به نیازهای خاص کاربردها متفاوت باشد و شامل اجزایی همچون ستون های IX، سیستم های دوز احیا کننده، مخازن ذخیره مواد شیمیایی و تجهیزات کنترلی باشد. با توجه به تنوع منابع آب، سطح خلوص مورد نیاز و نیازهای شیمیایی، این سیستم ها می توانند به شکل های مختلفی پیکربندی شوند تا به بهترین نحو به اهداف کیفی و عملکردی برسند.
کاربردهای سیستم معدنی زدایی (دمینرالیزاسیون)
از جمله کاربردهای سیستم معدنی زدایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• آب تغذیه دیگ های فشار قوی: آب با خلوص بالا برای دیگ های فشار قوی ضروری است تا از تشکیل رسوبات و خوردگی جلوگیری کند. سیستم معدنی زدایی با حذف تقریباً کامل مواد معدنی، آب مناسبی برای این کاربرد فراهم می کند.
• آب شستشو در صنایع غذایی و آشامیدنی: خلوص بالای آب در شستشوی محصولات صنایع غذایی و نوشیدنی برای جلوگیری از آلودگی و حفظ کیفیت محصولات حیاتی است. دمینرالیزاسیون به تولید آب با خلوص بالا برای این منظور کمک می کند.
• فرآیندهای تولید لوازم الکترونیکی: در تولید قطعات الکترونیکی، وجود هرگونه مواد معدنی در آب می تواند منجر به نقص در محصول شود. سیستم های معدنی زدایی آب مورد نیاز با درجه خلوص بسیار بالا را برای این صنعت فراهم می کنند.
• شیرین سازی آب شور: دمینرالیزاسیون به عنوان جایگزینی مقرون به صرفه برای تقطیر در تولید آب شیرین با کیفیت مشابه آب مقطر عمل می کند. این کاربرد به ویژه در مناطقی که به منابع آب شیرین نیاز دارند، ارزشمند است.
تفاوت قلیایی زدایی و معدنی زدایی آب چیست؟
در صنایع مختلف، کاهش میزان املاح معدنی و یون های موجود در آب به منظور بهبود عملکرد و افزایش خلوص آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دو فرآیند رایج در این زمینه قلیایی زدایی و معدنی زدایی هستند. هرچند که هدف هر دو روش کاهش املاح معدنی آب است، اما به دلیل تفاوت در عملکرد و نوع یون های مورد هدف، این دو فرآیند برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. در اینجا به بررسی تفاوت‌های اصلی این دو روش می پردازیم تا درک بهتری از نقش هرکدام در تصفیه آب ارائه دهیم.
| تفاوت ها | قلیایی زدایی | معدنی زدایی |
| هدف | کاهش خاصیت قلیایی آب و حذف یون های کربنات، بی کربنات و هیدروکسید | حذف تمامی یون های کاتیونی و آنیونی به منظور دستیابی به آب با خلوص بالا |
| نوع رزین مورد استفاده | رزین های آنیونی که یون های منفی را جذب می کنند | رزین های کاتیونی و آنیونی که هر دو یون های مثبت و منفی را جذب می کنند |
| کاربرد | مناسب برای تغذیه دیگ های بخار و سیستم هایی که نیاز به کاهش قلیایی بودن آب دارند | مناسب برای صنایع حساس مانند تولید لوازم الکترونیکی که به آب با خلوص بسیار بالا نیاز دارند |
| پیچیدگی فرآیند | ساده تر و متمرکز بر کاهش قلیایی بودن آب | پیچیده تر و متمرکز بر حذف تقریباً تمامی املاح معدنی |
