PH آب چیست و مقدار استاندارد pH آب آشامیدنی چقدر است؟

pH در واقع یک واحد اندازه‌گیری برای تعیین میزان اسیدی یا قلیایی بودن یک مایع است. این واحد با اندازه‌گیری میزان یون هیدروژن در مایعات مشخص می‌شود. این پارامتر در محدوده 0 تا 14 تعریف شده است؛ به طوری که pH=7 نشان‌دهنده خنثی بودن ماده است. بنابراین pH کمتر از 7 به معنای اسیدی و pH بیشتر از 7 به عنوان محدوده بازی در نظر گرفته می‌شود. بهترین روش برای اندازه‌گیری pH و اسیدیته آب چیست؟ pH استاندارد آب چقدر است؟ pH آب آشامیدنی باید چه مقداری باشد؟ اندازه‌گیری pH آب در چه مواردی اهمیت دارد؟ این‌ها رایج‌ترین پرسش‌هایی هستند که در زمینه اندازه‌گیری pH آب مطرح می‌شوند. برای پاسخ به این پرسش‌ها، مهم‌ترین عوامل مؤثر در این زمینه را بررسی می‌کنیم.

اسیدیته یا pH آب چیست؟

pH یا اسیدیته آب، یک شاخص برای اندازه‌گیری میزان اسیدی بودن و تعداد یون‌های H+ در آب است. این عامل بسیار مهم بر کیفیت و سلامت آب تأثیرگذار است. به دلیل اهمیت بالای میزان اسیدی بودن آب‌های آشامیدنی، استخرها و سایر منابع آب، روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری آن ارائه شده است که هر کدام دقت مختلفی دارند.

پی اچ آب آشامیدنی حتما باید در حالت خنثی باشد تا هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نکند. به همین دلیل اندازه‌گیری pH آب همراه با تست کیفیت آب آشامیدنی اهمیت زیادی دارد. وجود برخی آلاینده‌ها و املاح در آب می‌تواند پی هاش آن را تغییر دهد. پس خنثی نبودن pH می‌تواند نشان دهنده وجود برخی املاح در آب باشد. در صنعت تصفیه آب برای تعیین سطح کیفی آب باید این پارامتر را اندازه گیری کرد.

تغییرات پی هاش آب عموما تمایل دارد آب را به سمت کاهش pH و اسیدی شدن پیش ببرد. تنها راه جلوگیری از اسیدی شدن آب، اضافه کردن موادی است که pH آب را افزایش داده و آن را به سمت قلیایی شدن ببرد. نوشیدن آب با pH بسیار بالا هم می‌تواند معایبی در پی داشته باشد. در اولین مرحله بعد از اطمینان از قلیایی بودن آب باید مطمئن شوید که سختی آن در محدوده غیر استاندارد نباشد. قلیایی بودن آب می‌تواند در تغییر طعم آب هم به میزان قابل توجهی تاثیر گذار باشد.

استاندارد مناسب pH آب آشامیدنی

استاندارد مناسب pH آب آشامیدنی بین 6.5 تا 8.5 تعیین شده است. این محدوده به‌طور کلی به‌عنوان دامنه ایمن و مناسب برای مصرف آب آشامیدنی در نظر گرفته می‌شود. آب آشامیدنی با pH بین 6.5 تا 8.5 به‌طور کلی برای سلامتی انسان بی‌خطر است. آب‌های بسیار اسیدی یا بسیار قلیایی ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش شوند. آب با pH خارج از این محدوده ممکن است طعم و بوی نامطلوب داشته باشد، که باعث می‌شود مصرف آن برای مردم خوشایند نباشد.

حفظ pH آب آشامیدنی در محدوده 6.5 تا 8.5 نه‌تنها برای سلامتی انسان بلکه برای حفظ سیستم‌های لوله‌کشی و تجهیزات تصفیه آب نیز حیاتی است. با استفاده از منابع آب طبیعی، سیستم‌های تصفیه مناسب و نظارت منظم بر روی متغیرهای تأثیرگذار بر میزان pH آب، می‌توان اسیدیته آب آشامیدنی را در این محدوده نگه داشت و از مشکلات احتمالی جلوگیری کرد.

اهمیت نوشیدن آب با PH مناسب

بهترین نوع آب برای نوشیدن، آب با سختی پایین و از نوع قلیایی است. نوشیدن آب قلیایی مزیت‌های بسیاری برای سلامتی افراد دارد و از ابتلا به بیماری کبد چرب جلوگیری می‌کند. متخصصان معتقدند که مصرف آب آشامیدنی قلیایی و نزدیک به خنثی (آب کم قلیایی) بهتر از مصرف آب اسیدی است و می‌تواند در رفع حالت اسیدی بدن که زمینه را برای اختلالات هورمونی، متابولیک و اسکلتی مساعد می‌کند، تاثیرگذار باشد.

مصرف آب آشامیدنی قلیایی، با pH بالا می‌تواند از شدت بیماری رفلاکس و یا پس زدن اسید معده کم کند و ممکن است روی سلامتی افراد مبتلا به غلظت خون، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت تاثیر مطلوبی داشته باشد. با این حال حتما باید pH آب را کنترل کنید تا در محدوده مناسب قرار داشته باشد. به این دلیل که pH بالای آب هم می‌تواند مشکل‌ساز شود.

تأثیر pH آب آشامیدنی در pH خون

پارامتر pH خون تحت تاثیر عوامل متعددی مثل غذاها و نوشیدنی‌ها و آب، استرس، آلودگی‌ها و سموم، فعالیت بدنی، داروها و به طور کلی موادی که وارد بدن شده یا در آن تولید می‌شوند، قرار دارند. شرایط بدن انسان به صورتی است که در برابر تغییر pH خون مقاومت می‌کند؛ تا زمانی که pH آن در یک محدوده ثابت یعنی 7.35 تا 7.45 قرار داشته باشد. بنابراین مصرف آب قلیایی یا اسیدی نمی‌تواند تاثیر زیادی در عدم تعادل اسید و باز بودن بدن داشته باشد.

با این حال به دلیل این که حتی تغییرات جزئی pH خون از عدد 7.4 بر روی عملکرد دستگاه‌های حیاتی بدن به شدت تاثیر می‌گذارد، بدن از تمام امکانات و سیستم‌های حفظ تعادل و یا به اصطلاح هموستاتیک استفاده می‌کند تا حالت تعادل را به خون برگرداند. این مکانیسم‌های جبرانی برای حفظ تعادل هموستاتیک، احتمالا باعث کاهش عملکرد بدن در دفع مواد زائد و سموم متابولیک از طریق ادرار و تعریق می‌شود.

بنابراین بدن مجبور می‌شود این مواد زائد اسیدی را در بافت‌هایی که کمتر حیاتی هستند به حالت جامد ذخیره کند. ذخیره و انباشتگی مواد زائد در بدن زمینه را برای ابتلای شخص به بسیاری از بیماری‌های مزمن متابولیک فراهم می‌کند. با توجه به مواردی که گفته شد، نوشیدن آب با PH بسیار بالا یا پایین در سلامت انسان تاثیرگذار است.

روش‌های اندازه‌گیری pH آب آشامیدنی

pH آب آشامیدنی برای اطمینان از سلامت و ایمنی آب مصرفی اهمیت بالایی دارد و می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی این پارامتر را در آب آشامیدنی اندازه‌گیری کرد. در ادامه چند روش معمول برای اندازه‌گیری pH و اسیدیته آب آشامیدنی آورده شده است:

کاغذ pH یا نوارهای آزمایش pH 

برای اندازه‌گیری pH آب آشامیدنی، از کاغذ pH ( کاغذ تورنسل) استفاده می‌شود که دارای شاخص‌های رنگی مختلف در بازه pH مشخصی است. با قرار دادن قطره‌ای از آب روی کاغذ pH و مقایسه رنگ آن با نمونه‌های استاندارد، می‌توان pH آب را تخمین زد. از معایب این روش می‌توان به دقت پایین‌تر نسبت به روش‌های دیگر اشاره کرد.

pH متر دیجیتال(اسید سنج)

دستگاه pHمتر یک ابزار الکترونیکی است که به شکل الکترودهای حساس به H+ ساخته شده است. شما می‌توانید الکترود pHسنج را در آب آشامیدنی قرار داده و مقدار pH یا اسیدیته آب را مستقیماً از صفحه نمایشگر دستگاه بخوانید. مزیت استفاده از این دستگاه، دقت بالا و قابلیت اندازه‌گیری دقیق آن است اما نیاز به کالیبراسیون منظم دارد.

انتخاب روش مناسب اندازه‌گیری pH آب آشامیدنی بستگی به نیازها و شرایط خاص هر موقعیت دارد. برای کاربردهای خانگی، نوارهای آزمایش و pHمترهای دیجیتال کوچک معمولاً کافی هستند؛ در حالی که برای کاربردهای صنعتی و تصفیه‌خانه‌ها، سنسورهای آنلاین و تجهیزات پیشرفته‌تر توصیه می‌شوند. برای اندازه‌گیری این پارامتر حیاتی آب می‌توانید از آبین که معتبرترین فروشگاه تجهیزات تصفیه آب است، pHمتر مورد نیاز خود را خریداری کنید. برای خرید و اطلاع از قیمت pH متر مناسب می‌توانید با کارشناسان آبین تماس بگیرید و از فرصت مشاوره رایگان آن استفاده کنید.