کربن فعال خوراکی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

امروزه کربن فعال خوراکی در مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی شاید برای شما این سوال پیش بیاید که کربن فعال چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که کربن فعال در صنایع غذایی به نام کربن فعال خوراکی شناخته می شود و به عنوان ماده اصلی برای رنگ زدایی نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد. در زمان قدیم مردم بر این باور بودند که کربن خوراکی در درمان بسیاری از بیماری ها تاثیر دارد. امروزه نیز از این ماده در مصارف پزشکی و تهیه دارو به عنوان یک سم زدا استفاده می شود. همچنین این ماده پرکاربرد برای سلامت مو، دهان و دندان هم مورد استفاده قرار می گیرد.

کربن فعال به عنوان زغال فعال یا کربن اکتیو هم شناخته می شود و کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارد. کربن اکتیو نوع خاصی از زغال است که در شرایط خاصی تولید می شود و با زغال معمولی تفاوت دارد. در این شرایط خاص کربن با اکسیژن و در دمای بالا تصفیه شده و منافذ متخلخل تری نسبت به زغال معمولی بر روی آن تشکیل می شود. این حفره های کوچک، حجم پایینی دارند که باعث افزایش سطح مناسب برای انجام واکنش های شیمیایی و جذب مواد می شود.

کاربرد کربن فعال خوراکی

یکی از بیشترین کاربردهای کربن فعال خوراکی در سیستم های تصفیه آب صنعتی و خانگی است. کربن اکتیو به عنوان یکی از مواد اصلی برای ساخت فیلترهای پیش تصفیه مورد استفاده قرار می گیرد. این فیلترها با خاصیت جذب انتخابی قابلیت جداسازی و جذب تعداد زیادی از مواد آلی و آلاینده ها را دارند. وظیفه اصلی فیلتر کربن فعال از بین بردن بو، رنگ و مزه آب و پاکسازی آن است. کاربرد کربن خوراکی در صنایع مختلف به شرح زیر می باشد:

•    تصفیه آب و بالا بردن خلوص آن
•    تهیه ماسک و صابون های کربن فعال
•    از بین بردن رنگ، بو و مزه بد در مواد خوراکی و نوشیدنی
•    تولید نوشیدنی ماء الشعیر
•    کمک به حذف کلرامین ها
•    تصفیه دی اکسید کربن، نیتروژن و سولفید هیدروژن و عناصر فلزی مثل جیوه از هوا
•    از بین بردن رنگ و بو در آبمیوه ها
•    کافئین زدایی در چای و قهوه
•    تصفیه کننده شربت ساکارز، فروکتوز و گلوکوز
•    رنگ زدایی و رفع بوی روغن خوراکی
•    تصفیه و رنگ زدایی ژلاتین و عصاره های مختلف
•    رنگ زدایی اسید لاکتیک
•    رنگ زدایی و تثبیت مونوسدیم گلوتامات (MSG) در افزودنی های مواد غذایی
•    بازیافت فلزات گرانبها مثل طلا
•    بازیافت حلال ها برای استفاده مجدد در صنایع
•    حذف ترکیبات ناخواسته مانند سولفید هیدروژن (H2S)، سیلوکسان ها و ترکیبات آلی فرار (VOCs)

مواد تشکیل دهنده کربن فعال خوراکی

کربن اکتیو خوراکی یا زغال فعال یک نوع کربن متخلخل است که از فرآیندهای حرارتی یا شیمیایی برای افزایش ظرفیت جذب آن استفاده می شود. این ماده، ترکیبی سیاه رنگ و بدون مزه است که از عناصر مختلفی برای تهیه آن استفاده می کنند. ترکیبات مورد استفاده در تهیه زغال کربن فعال به شرح زیر می باشند:

1.    مواد خام سلولوزی از جمله پوسته نارگیل یا سایر مواد خوراکی مثل پسته و گردو و هسته میوه ها مثل خرما، زردآلو و... فرآورده های چوبی
2.    مواد خام کربنی مثل زغال سنگ، کک نفتی و قطران زغال سنگ
3.    مواد خام پلیمری مثل ضایعات لاستیک و پلاستیک

فرآیند تولید کربن فعال خوراکی

کربن فعال خوراکی از طریق دو فرآیند اصلی تولید می شود:

1.    کربنیزاسیون: در طی کربنیزاسیون، ماده خام در یک محیط بی اثر، در دمای کمتر از 800 درجه سانتیگراد، به صورت حرارتی تجزیه می شود. در طی این فرآیند عناصری مانند اکسیژن، هیدروژن، نیتروژن و گوگرد از ماده اصلی حذف می‌ شوند.

2.    فعال سازی: اکنون مواد کربنیزه یا زغال سنگ باید فعال شود تا ساختار منافذ به طور کامل توسعه یابد. این کار از طریق اکسید کردن ذغال سنگ در دمای بین 800 تا 900 درجه سانتیگراد در حضور هوا، دی اکسید کربن یا بخار انجام می شود.

فرآیند تولید کربن فعال در صنایع مختلف بسته به کاربرد می‌ تواند به دو روش انجام شود:

•    فعال‌ سازی فیزیکی: ماده منبع با استفاده از گازهای داغ به کربن فعال تبدیل می شود. سپس هوا به محیط تزریق می شود تا گازها را بسوزاند و شکلی از کربن فعال درجه بندی شده ایجاد کند.

•    فعال‌ سازی شیمیایی: در این روش مواد کربنی به مواد شیمیایی خاصی آغشته می شوند. این ماده شیمیایی معمولاً یک اسید، باز قوی،  یا یک نمک مثل اسید فسفریک، هیدروکسید پتاسیم، سدیم هیدروکسید، کربنات پتاسیم و کلرید کلسیم است. سپس کربن در معرض دمای بالا (250-600 درجه سانتیگراد) قرار می گیرد. این شرایط باعث ایجاد منافذ بیشتردر کربن می شود و خاصیت جذب آن را بالا می برد که دراین حالت اصطلاحا می گویند کربن اکتیو خوراکی شده است.

در هر دو روش، می توان از یک کوره دوار برای تبدیل کربن معمولی به کربن اکتیو استفاده کرد.

کربن فعال از کجا بخریم؟

هنگام تهیه کربن خوراکی از داروخانه باید دقت کنید که از مواد با کیفیت بالا و شرایط مناسب برای تولید آن استفاده شده باشد.

در حوزه تصفیه آب، یکی از بهترین کربن های فعال در بازار، کربن جاکوبی است که در انواع مختلف پودری و گرانولی موجود می باشد. شما می توانید برای تهیه کربن اکتیو به سایت فروشگاهی آبین مراجعه کنید. همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تجهیزات تصفیه آب می توانید از طریق شماره 02122228116 با مشاوران آبین در تماس باشید.