همه آنچه در مورد نگهداری سیستم های سختی گیر آب باید بدانیم!

سیستم سختی گیر آب با حذف یون های کلسیم و منیزیم از آب، از خانه و وسایل آن در برابر آب سخت محافظت می کند. این کار باعث می شود لوازم خانگی در اثر انباشته شدن رسوب دچار گرفتگی و خرابی نشوند، لباس ها روشن و نرم باقی بمانند و موهای شما ظاهری درخشان و ابریشمی داشته باشد. اما بخشی از فرایند محافظت از خانه و وسایل آن در برابر آب سخت این است که مطمئن شوید دستگاه سختی گیر تحت مراقبت و نظافت منظم قرار می گیرد. پل های نمکی ناشی از آب سخت می توانند منجر به عبور آب سخت از لوله کشی و ایجاد رسوبات آهک در لوله ها و باقی ماندن لکه های صابون شوند. بستر رزین احیا نشده می تواند باعث کاهش فشار آب و ظرفیت نرم شدن آب شود. در این مقاله قصد داریم برخی از موارد رایج در عیب یابی سیستم های سحتی گیر آب را با هم بررسی کنیم.

چرا سیستم سختی گیر من از آب نمک استفاده نمی کند؟

سیستم سختی گیر آب به صورت منظم چرخه احیا را اجرا می کند، اما سطح نمک در مخزن نمک کاهش پیدا نمی کند، علت این است که به احتمال زیاد پوسته ای به نام پل نمک در مخزن نمک تشکیل شده است. پل های نمکی از حل شدن گلوله های نمک در آب استفاده شده برای احیای دانه های رزین سختی گیر جلوگیری می کنند. 

پل نمکی در سختی گیر آب چیست؟

پل نمکی در سیستم سختی گیر آب زمانی ایجاد می شود، که نمک در پوسته بالای آب در مخرن نمک جامد شود. از آن جا که نمک و آب توسط یک فضای تو خالی از هم جدا می شوند، آب قادر به حل نمک و ایجاد محلول آب نمک برای شستشوی رزین نیست. بدون آب نمک احیای رزین، فرایند تبادل یونی انجام نشده و آب نرم نمی شود.

زمانی که مخزن آب نمک دارای پل نمک باشد، سحتی گیر آب ظاهرا به حالت عادی کار خود ادامه می دهد، اما دانه های رزین فقط در چرخه احیا با آب شستشو داده می شوند. این در حالی است که دانه های رزین برای دوباره پر کردن آنها با سدیم و احیای رزین به محلول آب نمک وابسته می باشد. بدون یون های سدیم، دانه های رزین هیچ یک از مواد معدنی سختی آب را از بین نمی برد، زیرا از مخزن سختی گیر آب عبور می کنند. 

اگر به نظر می رسد، مخزن آب نمک پر است، می توانید از روی خطوط صابون حل نشده در آب سخت بفهمید که آب نرم نمی شود و به احتمال زیاد مخزن دچار پل نمک شده است. اگر با وجود چرخه های احیای رزین هر شب سطح نمک کاهش پیدا نکند، این نیز نشانه خوبی برای این است که دستگاه سختی گیر به درستی کار نمی کند.

دانه های نمک در مخزن آب نمک همیشه باید از بالا تا پائین مخزن قرار گرفته باشند. اگر در مخازن نمک در حال کریستال شدن باشد این به معنی تشکیل پل نمکی می باشد. 

چه چیزی باعث ایجاد پل نمک در دستگاه سختی گیر آب می شود؟

پل نمکی در اثر پر شدن بیش از حد مخزن نمک با نمک، در شرایط دمایی مرطوب یا استفاده از نوع نادرست نمک در سیستم سختی گیر آب ایجاد می شود. رطوبت باعث ایجاد نم در مخزن نمک می شود و این موضوع باعث به هم چسبیدن گلوله های نمک و تشکیل پوسته می شوند. در صورتی که در منطقه ای مرطوب زندگی می کنید، می توانید با پر کردن مکرر مخزن نمک با نمک کمتر از ایجاد پل نمک جلوگیری کنید. به این ترتیب قبل از این که رطوبت باعث ایجاد پل نمک شود، نسختی گیر آب از نمک استفاده می کند.

البته تعویض مکرر نمک نیز می تواند باعث ایجاد پل نمک شود. بنابر این هنگام گر کردن مخزن نمک، هرگز آن را از 2/3 بالای مخزن بیشتر پر نکنید. سپس منتظر بمانید تا دستگاه سختی گیر آب مقدار قابل توجهی از نمک را قبل از افزودن بیش تر تخلیه کند. زمانی که مخزن آب نمک فقط ¼ از نمک پر شده است، زمان ایده آل برای پر کردن مجدد مخزن است. 

در صورت مشاهده تشکیل پل های نمکی، بررسی کنید از چه نمکی برای سیستم سختی گیر استفاده شده است. نمک های مختلف با دستگاه های متفاوت بهتر عمل می کند. مراقب باشید که هرگز مکعب های نمک، دانه ها و بلوک های آن را با هم مخلوط نکنید، زیرا شکل های غیر همسان به احتمال زیاد یک پل ایجاد می کنند. نمک تبخیر شده نمک خام است که برای از بین بردن رطوبت حل شده و با حرارت تصفیه شده است.

این نمک تقریبا فاقد مواد نامحلول است و بالاترین خلوص نمک موجود را دارد. دانه های نمک تبخیر شده به طور گسترده ای برای استفاده در دستگاه های سختی گیر آب توصیه می شود و به مراتب احتمال کمتری برای تشکیل پل های نمکی ایجاد می کند. هر چه نمک خالص تر باشد، احتمال ایجاد پل کمتر است. 

چگونه می توان پل نمک را از سیستم سختی گیر آب حذف کرد؟

1- آب جاری به سیستم سخختی گیر آب را ببندید: آب ورودی به سختی گیر آب را ببندید و با استفاده از شیر بای پس دستگاه یا با بستن آب در شیر ورودی آب، آب را ببندید.
2- با استفاده از ابزار پل نمک را بشکنید: با استفاده از ابزار پل نمک تشکیل شده در مخزن را بشکنید.
3- با استفاده از ابزاری مانند جارو یا دستمال به آرامی پوسته را جدا کنید. مکررا روی پل نمک ضربه بزنید و تکه های نمک را جدا کنید. پل نمک را نکوبید زیرا خطر ترک خوردن دیواره های مخزن وجود دارد. اگر نمی توانید پل را بشکنید، 1 تا 2 گالن آب گرم بر روی آن بریزید تا شل شود. در صورت استفاده از ابزار سنگین تر یا تیزتر مراقب باشید که به چیزی به غیر از پل نمک برخورد نکند.
4- تکه های پل نمک را بردارید: بعد از این که پل نمک را با موفقیت جدا کردید، از چیزی برای برداشتن تکه های بزرگ نمک متبلور شده در انتهای مخزن نمک استفاده کنید. آب برای حل توده های پل نمک مشکل دارد. 
5- داخل مخزن نمک را کاملا تمیز کنید: با استفاده از وکیوم خشک یا مرطوب تمام آب تانک نمک را خارج کنید.
6- مجددا مخزن آب نمک را با نمک پر کنید. مطمئن شوید که مخزن بیش از 2/3 بالای مخزن پر نشده باشد. اگر پل نمک ایجاد شده ناشی از استفاده از نمک نامناسب بود، مطمئن شوید که مخزن را با نمک مناسب پر کرده باشید.
7- چرخه احیا را شروع کنید: دانه های رزین را با محلول آب نمک بشوئید. با این کار باید دانه ها را با یون های سدیم شارژ کرده و آنها را آماده کنید تا دوباره برای نرم سازی آب مورد استفاده قرار گیرند.

مخلوط نمک (Salt Mushing) چیست؟

Salt Mushing زمانی اتفاق می افتد که نمک به لجن ضخیمی در انتهای مخزن نمک متصل شود. Salt mushing دریچه ورودی آب در مخزن آب نمک را مسدود می کند. با مسدود شدن مخزن آب نمک برای هر چرخه احیا آب بیش تری را جذب می کند. سرانجام باعث می شود که مخزن آب نمک سرریز شده و سیلاب آب شور در زمین جاری شود.

مخلوط نمک هم چنین از احیای مجدد دان های رزین با یون های سدیم جلوگیری می کند و عملکرد دستگاه سختی گیر آب را دچار اختلال می کند. هر چه مخلوط نمک جریان آب نمک را به تانک محدود کند، آب خروجی از سختی گیر آب سخت تری خواهد بود. Salt mushing زمانی اتفاق می افتد که نمک به طور کامل در آب حل نمی شود، در عوض در اطراف دیواره مخزن دوباره متبلور می شود. Salt mushing معمولا نتیجه استفاده از نمک نادرست در دستگاه است.

اگر مخزن نمک شما دارای نمک است، لجن را بردارید و درو بیاندازید. سپس مخزن آب نمک به طور معمول تمیز کنید تا مطمئن شوید تمام آثار مخلوط نمک برداشته شده و دریچه از انسداد پاک شده است. در صورتی که نمک به صورت خمیر در آمده است، باید از نوع دیگری زا نمک استفاده کنید یا نمکی را استفاده کنید که مخصوص سیستم های ستی گیر در بازار عرضه می شود. کریستال های سنگ نمک دارای مقدار زیادی مواد معدنی هستند و به احتمال زیاد در مخزن ایجاد یک لایه رسوب می کنند. اگر چه نمک خورشیدی و گلوله های نمک تبخیر شده گران تر هستند، اما از نظر خلوص بالاتر هستند و با سهولت در آب حل می شوند.

هر چند وقت یک بار باید تانک نمک سیستم سختی گیر را تمیز کنیم؟

مخزن نمک دستگاه سختی گیر را سالی یک بار کاملا تمیز کنید. تعمیر و نگهداری معمول باعث می شود سیستم سختی گیر حداکثر عملکرد خود را داشته باشد. گذاشتن طولانی مدت مخزن بدون تمیز کردن کامل آن می تواند منجر به مسدود شدن دریچه های ورودی آب و ایجاد مخلوط نمک می شود. هر زمان که متوجه تغییر رنگ یا بوی بد آب، ایجاد نمک یا کاهش عملکرد شدید باید مخزن را تمیز کنید. برای اطمینان از تمیز نگه داشتن مخزن آب نمک خود تا آن جا که ممکن است، فقط از نمک با خلوص بالا که حاوی مقادیر کم مواد معدنی و یا سایر مواد نامحلول نیستند استفاده کنید. 

چگونگی تمیز کردن تانک نمک دستگاه سختی گیر

1- آب دستگاه سختی گیر را ببندید: با استفاده از شیر بای پس که در بالای دستگاه سختی گیر آب قرار دارد، آب ورودی به سیستم و مخزن آب نمک را ببندید. 
2- مخزن آب نمک را از سختی گیر آب جدا کنید: تمام شیلنگ ها و اتصالات لوله بین مخزن آب نمک و مخزن مواد معدنی و شیر کنترل را از برق بکشید. آب نمک و شبکه نمک را حذف کنید.
3- مخزن آب نمک را تخلیه کنید: از آن جایی که همه سیستم های سختی گیر بعد از هر بار چرخه احیا به طور خودکار مخزن آب نمک را با آب پر می کنند، باید مخزن را تخلیه کنید. می توانید یک چرخه احیا را به صورت دستی شروع کنید یا با استفاده از وکیوم مرطوب آب را از مخزن خارج کنید.
4- هر نمکی که در مخزن باقی مانده است را بردارید و آن را دور بریزید. بهترین راه برای دور ریختن محلول نمک و نمک باقی مانده این است که آن را در حفره ای در حیاط خانه بریزید. محلول شور گیاهان را از بین می برد، بنابر این در زمان تخلیه مراقب باشید.
5- محلول تمیز کننده را با هم مخلوط کنید. چند قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی را به 1-2 گالن آب اضافه کنید. برای شستشوی موثر مخزن نیازی به استفاده از مواد شیمیایی سخت ندارید.
6- برای تمیز کردن قسمت های داخلی مخزن از یک برس استفاده کنید. برس را در محلول تمیز کننده برده و داخل مخزن بکشید. به پایه و گوشه های مخزن توجه داشته باشید، جایی که احتمال زیاد نمک در آن رسوب کرده است.
7- مخزن را با شیلنگ بشوئید. 
8- مخزن آب نمک را دوباره به سیستم سختی گیر آب وصل کنید. شیر بای پس را روشن کندی تا آب به مخزن وارد شود. هر قسمتی را که قبل از تمیز کردن برداشته اید به جای خود برگردانید. اطمینان حاصل کنید که سوئیچ شناور بدون بار باشد و بتواند آزادانه در اطراف خود حرکت کند.
9- مخزن آب نمک را پر کنید. شیر کنترلی مخزن را دوباره تنظیم کنید تا چرخه احیا در شب انجام شود. مخزن شما تمیز شده و آماده استفاده می باشد.

آیا سیستم سختی گیر را می توان با مایع سفید کننده تمیز کرد؟

می توانید از سفید کننده برای تمیز کردن مخزن و شستشوی بستر رزین استفاده کنید. قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض سطوح متوسط سفید کننده به ظرفیت تبادل یونی رزین آسیبی نمی زند. سفید کننده هم چنین در خنثی سازی باکتری های رسوب کننده و ضد عفونی سیستم بسیار موثر است. با این حال در زمان استفاده از سفید کننده مطمئن شوید، که آن را بین 50-100 میلی گرم در لیتر نگه دارید.

غلظت بالای سفید کننده رزین سختی گیر را خراب کرده و توانایی حذف مواد معدنی آن را تضعیف می کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اکسید کننده ها باعث می شود رزین قابلیت خود را از دست بدهد. به همین دلیل قبل از سیستم سختی گیر از فیلترهای کربنی برای حذف کلر استفاده می شود.

چرا آب دستگاه سختی گیر قهوه ای می شود؟

آب قهوه ای که از سیستم سختی گیر خارج می شود، معمولا نتیجه تجمع آهن و منگنز در مخزن و فولینگ رزین سختی گیر می باشد. علاوه بر این آب قهوه ای می تواند نشانه تجمع رسوب در مخزن، وجود لایه های رسوب با محصولات جانبی جریان آب باشد. رنگ موجود در آب چاه نیز می تواند باعث ایجاد رنگ قهوه ای و زرد در رنگ چای نیز شود. 

سیستم های سختی گیر آب در حذف آهن محلول از آب کاربرد دارند. با توجه به این که آهن فراوان ترین عنصر در پوسته زمین است، آهن در آب های زیر زمینی سراسر جهان رایج است. در حالی کگه در منابع آب شهری بعدی است آهن وجود داشته باشد. آهن در بستر رزینی به صورت حلزون قهوه ای ظاهر می شود که باعث تغییر رنگ آب می گردد. با گذشت زمان آهن روی بستر رزین جمع شده و باید آن را تمیز کنید تا از رسوب و فولینگ رزین جلوگیری شود.

رسوب آهن نه تنها آب را قهوه ای رنگ می کند، بلکه کارایی سیستم سختی گیر را نیز کاهش داده و جریان را محدود می کند. مولکول های آهن اکسید شده حدود 20 برابر بزرگ تر از نمونه های محلول خود هستند، بنابر این به سرعت دانه های زین را به هم فشرده و ظرفیت سختی گیر را از بین می برند. 

اگر در مخزن رسوب جمع می شود و رنگ قهوه ای به آب می دهد، باید مخزن رزین را تمیز کرده و قبل از سختی گیر یک فیلتر الیافی نصب کنید. هم چنین می توانید از پاک کننده رزین اسید فسفریک برای شستشوی گل و لای، فلزات سنگین و ترکیبات آلی از سیستم سختی گیر استفاده کنید.

با این حال دستگاه سختی گیر باید از خاک محافظت شود زیرا رسوب به صفحه و داخل شیر کنترلی سختی گیر آسیب می زند و باعث خرابی زودرس سیستم می شود. فیلترهای رسوبی از ورود ذرات معلق به آب آشامیدنی جلوگیری می کنند.

با این حال بسیاری از مسائل مربوط به کیفیت آب وجود دارد، که می تواند منجر به تغییر رنگ آب شود. اگر هیچ یک از عوامل گفته شده باعث تغییر رنگ آب نیستند، باید یک آزمایش کامل انجام دهید تا زمانی که منبع آلودگی را تشخیص دهید.

چگونه آهن را از سیستم سختی گیر آب حذف کنم؟

پاک کننده های رزینی مانند زنگار آهن انباشته روی رزین سختی گیر را قبل از شستشو تغییر می دهند. چرخه های احیای رزین به خودی خود قادر به حذف کل آهن نیستند. بقایای آهن به زنگ زدگی تبدیل می شود، به دانه های رزین می چسبد و رنگ آب را تغییر می دهد. رزین مسدود شده با ذرات آهن نیز نمی تواد در کاهش سختی آب زیاد موثر باشد، زیرا دانه های رزین پوشیده شده از آهن در حین احیا دوباره شارژ نمی شوند.

برای حذف آهن از رزین دستگاه سختی گیر آب مراحل زیر را دنبال کنید:

1- یک فنجان زنگار رادر ½ گالن آب سرد حل کنید.
2- محلول را به خوبی در آب نمک بریزید. برای سیستم های سختی گیر بدون تانک نمک، محلول را مستقیما در آب نمک بریزید. مطمئن شوید که وقتی سطح نمک کم است، پاک کننده رزین را مستقیما به آب اضافه کنید. اگر محلول را به نمک خشک اضافه کنید به طور یکنواخت با آب مخلوط نمی شود. 
3- یک چرخه احیا را با استفاده از شیر کنترلی آغاز کنید. رزین سختی گیر را زنگار آب را از مخزن بیرون می کشد و تمام زنگ زدگی و ذرات آهن جمع آوری شده را با پساب از سیستم خارج می کند.
4- آب را بچشید. اگر هنوز تغییر رنگ یا طعم شیمیایی در آب وجود دارد، شستشو را ادامه دهید تا آب تمیز و شفاف خارج شود. مخزن دارای آهن سنگین ممکن است برای تخلیه چند چرخه طول بکشد.

بعد از اتمام این فرایند، باید مراقبت های پیشگیرانه را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که سختی گیر دوباره با آهن آلوده نشود. وقتی 40 پوند نمک را به مخزن نمک اضافه کردید، در ¼ فنجان پاک کننده زنگار را قرار دهید و در سراسر نمک آن را پخش کنید تا مطمئن شوید هر چرخه احیا یک دوز پاک کننده را به مخزن وارد کند. این عمل را هر 3 تا 12 ماه یک بار انجام دهید (بسته به میزان آهن موجود در آب)

آیا سختی گیر باعث فشار کم در سیستم می شود؟

سختی گیر آب می تواند با فشار آب تداخل پیدا کند اگر دانه های رزین در اثر کلر یا رسوب آسیب دیده باشد، شیر کنترلی مخزن مسدود شده باشد یا سختی گیر به اشتباه نصب شده باشد. اگر فشار آب سیستم کاهش یافته است، نشان می دهد که مشکلی در سیستم وجود دارد یا سختی گیر اندازه مناسبی ندارد و یا اشتباه نصب شده است. 
اگر فشار آب در سیستم پائین است، اولین کاری که باید انجام دهید این است که منبع مشکل را جدا کنید و با استفاده از شیر بای پس که در بالای سختی گیر قرار دارد، به آب ورودی اجازه دهید تا آن را دور بزند.

اگر فشار آب به حالت عادی برگشت مشخص است که سختی گیر مقصر بوده است. اما در صورتی که هنوز فشار پایینی را تجربه می کنید، باید تحقیقات بیش تری را انجام دهید. آب سخت باعث تجمع رسوبات در داخل لوله کشی می شود که باعث محدود شدن سرعت جریان و کاهش فشار آب می شود.

اگر قبل از نصب دستگاه سختی گیر مدتی آبی سخت از لوله های منزل شما عبور کند، ممکن است رسوبات قابل توجهی در لوله ها باشد که فشار آب را کاهش می دهند. یک فیلتر الیافی می تواند جلوی این کاهش فشار را بگیرد. 

اگر مشکل سیستم سختی گیر منبع است، اولین چیزی که باید بررسی کنید بستر رزین می باشد. معمولا سختی گیر آب مسئول کاهش فشار می باشد به این دلیل که بستر رزین آلوده شده و یا آسیب دیده است. دانه های رزین از رشته های متقاطع پلی استایرن که یک پلیمر مصنوعی است ساخته شده اند. دانه ها توسط یک عامل اتصال به نام دیوینیل بنزن در کنار هم نگه داشته می شوند. قرار گرفت در معرض کلر باعث تجزیه عامل اتصال و در نهای تجزیه کامل دانه ها می شود. زمانی که این اتفاق بیافتد، دانه های رزین به یک ژل خمیری تبدیل می شوند. رزینی که در معرض غلظت بالای کلر قرار دارد، در طول سال ها غیر قابل استفاده می شود. زمانی که رزین از بین برود، آب برای عبور از مخزن با مشکل مواجه شده و فشار آب شروع به کاهش می کند.

سطوح بالای آهن و رسوب می تواند باعث مسدود شدن بستر رزین و سخت شدن عبور جریان آب شود. تجمع جلبک ها و رشد باکتری ها نیز می تواند مانع از عملکرد رزین شود که بر فشار تاثیر می گذارد. در موارد نادر، شکستگی پیستون و دیسک های روتور داخل شیر کنترلی باعث کاهش فشار می شود. در هر دو مورد انتظار می رود آب به طور مداوم از خط تخلیه خارج شود. 

چه موقع باید بستر رزین سختی گیر تعویض شود؟

رزین های سختی گیر معمولا هر ده سال یک بار نیاز به تعویض دارند. رزینی که در معرض سطوح بالای کلر، آهن یا سختی آب قرار دارد تنها 5 سال طول عمر مفید خواهد داشت. طول عمر رزین به کیفیت آب ورودی بستگی دارد. تعداد پیوندهای دانه های رزین انعطاف پذیری و طول عمر آن را تعیین می کنند. سطح مطلوب کلر باقی مانده در آب باید 0.2 تا 0.5 ppm باشد. در این حالت است که در برابر کلر از رزین محافظت می شود. 

قاعده کلی برای پیش بینی عمر رزین این است که مقدار کلر را بر 10 تقسیم کنید. برای مثال اگر آب ورودی دارای 3 ppm کلر باشد، رزین کمی بیش از 3 سال دوام خواهد داشت. 

در صورتی که برای خرید سیستم های سختی گیر، رزین سختی گیر و رزین پرولایت نیاز به مشاوره دارید، می توانید از طریق تماس تلفنی با کارشناسان تصفیه آب آبین و استفاده از فرصت مشاوره رایگان نسبت به انتخاب و خرید محصول مناسب اقدام کنید.