سیستم گندزدایی یو وی یا فرا بنفش (UV) چیست؟ 

سیستم‌های گندزدایی با لامپ UV تکنولوژی قدرتمند ضدعفونی کننده هستند که کاربردهای وسیعی در منازل و هتل‌ها، مراکز تجاری و صنعتی و کارخانه‌ها، تصفیه فاضلاب و همچنین کنترل آب استخرها از نظر رشد جلبک می‌توانند داشته باشند. هزینه پایین نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها نیز باعث شده که این روش در سال‌های اخیر با استقبال زیادی در صنعت تصفیه آب صنعتی و خانگی روبرو شود. 

در این سیستم‌ها پرتوهای الکترومغناطیسی با طول موج کوتاه از طریق یک لامپ مخصوص به منبع آب تابیده می‌شود و از طریق تخریب ماده ژنتیکی میکروارگانیسم‌ها بدون این که اثری از خود اشعه، رنگ، بو و یا مواد شیمیایی خاصی در آب باقی بماند، باعث عدم رشد و تکثیر مجدد آن‌ها خواهد شد. طی این فرایند گندزدایی، رسوب و یا ذرات معلق در آب ایجاد نمی‌شود که مجددا نیاز به جداسازی داشته باشد. وجود آلاینده‌های معلق، رسوب و گل و لای در جریان آب اولیه باعث می‌شود که پرتوها به خوبی نتوانند از آب عبور کنند تا عمل گندزدایی به طور کامل انجام شود. به همین دلیل در مورد آب‌هایی که آلوده به گل و لای و ذرات جامد هستند، باید قبل از یووی از یک سیستم پیش تصفیه استفاده شود.

مزایای دستگاه ضدعفونی کننده یو وی (UV)  

سیستم‌های UV در انواع مختلفی از جمله فرابنفش کم فشار (LP) و فشار متوسط (MP) در بازار موجود هستند و حتی می‌توانند برای مقاصد ویژه نظیر ازبین‌بردن و حذف میکروارگانیسم‌های مقاوم و خاص موجود در آب طراحی شوند. این سیستم‌ها به دلیل مزایای متعددشان به یک گزینه برتر برای تصفیه آب تبدیل شده‌اند. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از سیستم‌های UV این است که آن‌ها طعم، بو، رنگ و pH آب را تغییر نمی‌دهند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که آب تصفیه شده کیفیت طبیعی خود را حفظ کند؛ برخلاف روش‌های شیمیایی مانند کلرزنی که می‌توانند طعم و بوی آب را تغییر دهند.

علاوه بر این، استفاده از سیستم‌های UV به دلیل عدم کاربرد مواد شیمیایی و تولید مواد حد واسط شیمیایی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. این امر باعث می‌شود که آب تصفیه شده عاری از هرگونه ترکیبات مضر شیمیایی باشد که در روش‌های دیگر ممکن است ایجاد شوند. همچنین این سیستم‌ها به فضای وسیع و زمان طولانی برای تصفیه نیاز ندارند. این ویژگی‌ها آن‌ها را برای استفاده در مکان‌های مختلف، از جمله محیط‌های خانگی و صنعتی، بسیار مناسب می‌سازد.

هزینه‌های خرید، تعمیر و نگهداری لامپ فرابنفش ممکن است بالا باشد؛ به خصوص اگر از لامپ‌های خاص و برای کاربردهای حساس مانند گندزدایی آب استفاده شود. با این حال، با توجه به مزایای آنها در زمینه ضدعفونی و بهبود کیفیت آب، این هزینه‌ها می‌تواند منطقی و ارزشمند باشد. برای کاهش هزینه‌ها توصیه می‌شود از لامپ‌های باکیفیت و مناسب با نیاز خود استفاده کرده و نگهداری و تعمیرات دوره‌ای را به موقع انجام دهید.

اجزای سیستم‌های گندزدایی فرابنفش یا یو وی (UV) 

سیستم گندزدای فرابنفش (UV) تصفیه آب شامل یک سری اجزا است که به طور هماهنگ برای نابودی میکروارگانیسم‌ها و بهبود کیفیت آب کار می‌کنند. از جمله تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•    این سیستم‌ها معمولاً شامل یک محفظه عبور آب که از جنس فولاد ضد زنگ یا مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده است.
•    لامپ‌های UV-C با طول موج خاص درون محفظه قرار گرفته‌اند.
•    آداپتور یا بالاست‌های الکتریکی که ولتاژ مورد نیاز لامپ‌ها را تأمین می‌کنند. 
•    محافظ‌های کوارتزی یا شیشه‌ای برای جلوگیری از تماس مستقیم آب با لامپ‌ها و افزایش عمر آنها هستند. 
•    این سیستم‌ها دارای سنسورها و کنترل‌کننده‌هایی هستند که شدت و زمان تابش UV را تنظیم و مانیتور می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که آب به طور کامل گندزدایی شده است. 

استفاده از سیستم‌های UV در تصفیه آب به دلیل کارایی بالا، عدم تولید محصولات جانبی مضر و نیاز کم به مواد شیمیایی، روشی محبوب و مؤثر است.

لامپ یو وی UV

ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری زا و اسپورهای مقاوم آن‌ها می‌توانند در آب ذخیره شده در مخازن، تانک‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع رشد و تکثیر کنند و در منازل و کارخانه‌ها و مراکز صنعتی تهدیدی برای سلامتی افراد باشند. اشعه یووی با تخریب ساختمان ژنتیکی میکروارگانیسم‌ها آن‌ها را از بین می‌برد و از تکثیرشان ممانعت می‌کند. این اشعه را از لامپ‌های مخصوص به آب یا هوا می‌تابانند.

لامپ‌های یووی (فرابنفش) مورد استفاده برای گندزدایی آب به‌طور معمول 0/75 تا 1/5 متر ‏طول و 1/5 تا 2 ‏سانتیمتر قطر دارند و اشعه یووی نوع C ساطع می‌کنند که خاصیت میکروب‌کشی دارد. این لامپ‌ها برای ضدعفونی کردن آب (تعبیه شده در سیستم‌های تصفیه آب خانگی و صنعتی)، آب باران، جریان‌های آب باز، چاه‌های کوچک، آب مخازن و تانک‌ها و آب مورد استفاده در تجهیزات تهویه مطبوع برای جلوگیری از رشد جلبک قابل استفاده هستند.

سیستم‌های لامپ یووی به دو صورت غوطه‌ور در آب و سیستم‌های بدون تماس نصب می‌شوند. در سیستم‌های بدون تماس، لامپ‌ها مابین لوله‌های تفلونی حاوی پساب قرار گرفته و ‏جهت جریان موازی محور لامپ است؛ اما در سیستم‌های غوطه‌ور، جهت جریان به صورت موازی و یا عمود بر محور چراغ UV در یک کانال روباز یا مسدود قرار می‌گیرد و لامپ را در غلاف کوارتزی قرار می‌دهند تا سرد نشود (دمای لامپ فرابنفش باید در حدود 40 ‏درجه سانتیگراد ثابت نگه داشته شود). 

محفظه ضد آب (محفظه استنلس استیل)

محفظه ضدآب یا محفظه استنلس استیل در سیستم گندزدای UV، یکی از اجزای اصلی و ضروری است که نقش بسیار مهمی در کارایی و دوام سیستم ایفا می‌کند. این محفظه معمولاً از فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) ساخته می‌شود که دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. کاربردهای اصلی این محفظه عبارتند از:

•    محافظت از لامپ‌های UV: محفظه استنلس استیل لامپ‌های UV را در برابر آب و مواد شیمیایی محافظت می‌کند و به طول عمر آنها کمک می‌کند.
•    ایجاد محیط مناسب برای تابش UV: این محفظه محیطی بسته و مناسب برای تابش مستقیم و مؤثر اشعه UV به آب فراهم می‌کند تا اطمینان حاصل شود که میکروارگانیسم‌ها به طور کامل گندزدایی می‌شوند.
•    مقاومت در برابر فشار و دما: فولاد ضد زنگ مقاومت بالایی در برابر فشار آب و تغییرات دما دارد. این ویژگی‌ها برای سیستم‌های تصفیه آب ضروری است.
•    بهداشتی و آسان برای تمیز کردن: سطح صاف و براق استنلس استیل بهداشتی بوده و تمیز کردن و نگهداری آن آسان است که برای جلوگیری از آلودگی‌های ثانویه اهمیت دارد.
•    انعکاس نورUV : استنلس استیل به دلیل خاصیت انعکاس بالای نور، می‌تواند کارایی سیستم را با انعکاس اشعه UV درون محفظه افزایش دهد و به ضدعفونی بهتر آب کمک کند.

شیشه کوارتز 

در سیستم گندزدایی UV، لامپ UV تصفیه آب در یک محفظه شیشه‌ای از جنس کوارتز قرار می‌گیرد تا از تماس مستقیم آب با سطح لامپ جلوگیری شود. این محفظه کوارتزی نقش حیاتی در حفظ کارایی و طول عمر چراغ UV دارد. انتخاب کوارتز برای این محفظه به دلیل ویژگی‌های برجسته آن است. این ماده توانایی بسیار بالایی در عبور دادن اشعه UV دارد به طوری که بیشترین میزان اشعه UV را بدون کاهش شدت از خود عبور می‌دهد.

علاوه بر این، کوارتز مقاومت بالایی در برابر حرارت و تغییرات دما دارد، که باعث می‌شود در برابر شرایط عملیاتی سخت و نوسانات دمایی مقاوم باشد. کوارتز دارای خاصیت شیمیایی پایداری است و در برابر خوردگی و واکنش‌های شیمیایی مقاومت نشان می‌دهد که این ویژگی‌ها موجب افزایش کارایی و دوام سیستم گندزدایی UV می‌شود. 

آداپتور (بالاست الکترونیکی) لامپ UV

در سیستم‌های گندزدایی UV تصفیه آب، بالاست الکترونیکی یک نقش بسیار اساسی و حیاتی دارد. این آداپتورها، که به عنوان آداپتورها نیز شناخته می‌شوند، علاوه بر تنظیم ولتاژ و جریان برق مورد نیاز برای لامپ‌های UV، وظیفه مهمی در اداره و کنترل عملکرد این لامپ‌ها دارند. هر لامپ UV در سیستم گندزدایی دارای یک آداپتور خاص است که برای تأمین انرژی لازم برای عملکرد بهینه‌ی آن، به کار می‌رود.

این آداپتورها همچنین مجهز به نمایشگرهایی هستند که وضعیت و عملکرد لامپ متصل به آن را نشان می‌دهند. نمایشگرها به کاربر اطلاعات دقیقی از وضعیت فعلی و عملکرد لامپ را ارائه می‌دهند که این امر به بهبود کارایی و کارکرد بهتر سیستم گندزدایی و در نتیجه به بهبود کیفیت تصفیه آب کمک می‌کند.

سیستم خنک‌کننده 

هدف اصلی استفاده از سیستم خنک‌کننده، کنترل دمای لامپ‌های UV است؛ زیرا لامپ‌های UV در طول عملکرد خود دائماً گرم می‌شوند. این گرما باعث افزایش دمای محیط فیلتراسیون می‌شود که به نوبه خود بر کارایی تصفیه آب تاثیر منفی گذاشته و حتی به لامپ ها آسیب م‍ی‌زند.

بنابراین، سیستم خنک‌کننده لامپ UV با انتقال حرارت از لامپ‌های گرم به محیط خارجی، دمای لامپ‌ها را در حد مطلوبی نگه داشته و از افزایش دما جلوگیری می‌کند. این کار باعث افزایش عمر مفید لامپ‌های UV می‌شود و همچنین به بهبود کارایی و کارکرد مؤثر تصفیه آب کمک می‌کند. به طور کلی، سیستم خنک‌کننده لامپ فرابنفش نقش اساسی در حفظ عملکرد بهینه و کارایی سیستم‌های تصفیه آب با استفاده از فناوری UV دارد.

کاربردهای دستگاه ضدعفونی کننده یو وی 

گندزدایی با اشعه ماوراء بنفش به دلیل اثربخشی در ازبین‌بردن میکروارگانیسم‌های مضر، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع و بخش‌های مختلف دارد. در تصفیه آب، ضد عفونی UV معمولاً برای تصفیه آب آشامیدنی، فاضلاب و آب استخرها استفاده می‌شود. 

استفاده از کلر جهت تصفیه آب استخر به دلیل ایجاد مواد شیمیایی مانند کلرامین‌ها ممکن است با ایجاد مشکلاتی همراه باشد. تشکیل کلرامین به دلیل فرایند احیای کلر با آمونیوم یا اوره است که از بدن شناگران وارد آب می‌شود. همین ماده علت اصلی قرمزی چشم‌ها، التهاب پوست و بوی خاص استخر و حتی احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهد. استفاده از یک سیستم گندزدایی یووی (اشعه فرابنفش) در استخر موجب کاهش قابل ملاحظه غلظت ماده کلرامین تا 50 درصد بدون هیچ گونه افزایشی در بار میکروبی آب می‌شود. این کاهش می‌تواند به علت تخریب کلرامین به واسطه اشعه و همچنین نیاز به دوز کلر مورد نیاز کمتر برای گندزدایی همزمان با یووی باشد. علاوه‌ بر تصفیه آب، ضدعفونی با اشعه ماوراء بنفش در تصفیه هوا، فرآوری مواد غذایی و آشامیدنی، امکانات مراقبت‌های بهداشتی و تولید دارو کاربرد دارد.

راهنمای استفاده از سیستم گندزدایی فرا بنفش (UV) 

هنگام استفاده از سیستم‌های یووی به برخی از نکات مهم باید توجه کرد که تاثیر زیادی در بهبود کیفیت فرایند گندزدایی دارد. چراغ UV از نظر تاثیر بر روی ویروس‌ها قوی‌تر از کلر عمل می‌کند؛ اما به طور کلی حساسیت میکروارگانیسم‌ها به اشعه متفاوت است. بنابراین، ممکن است برای حذف برخی از ویروس‌های بیماری‌زا به دوز اشعه بالاتری نیاز باشد. در این شرایط و مواجهه با آلودگی باکتریایی از پرتودهی همراه با یک روش شیمیایی استفاده شود. 

توجه داشته باشید که خاصیت ضدعفونی کننده یووی فقط در صورتی مؤثر است که منبع آلودگی میکروبی قبل از سیستم یووی وارد آب شده باشد. آهن و منگنز بر سیستم یووی اثر مخربی دارند و موجب کاهش انتقال انرژی از لامپ می‌شوند. بنابراین در مورد آب‌هایی که میزان سختی بالایی دارند، باید از سیستم‌های پیش تصفیه نظیر نرم کننده‌های آب برای حذف آهن و منگنز استفاده کرد. همچنین وجود آلاینده‌های ارگانیک و غیرارگانیک محلول در آب می‌تواند کارایی سیستم یووی را کاهش بدهد و باید قبل از پرتودهی از آب پاکسازی شوند.

سیستم‌های یووی به طور معمول در دمای 2 تا 4 درجه سانتی‌‎گراد به طور مطلوب عمل می‌کنند و کاهش یا افزایش دمای آب می‌تواند در روند گندزدایی آب اختلال ایجاد کند. در مواردی که برای عملیات نگهداری و یا جایگزینی سیستم UV نتوان جریان آب را متوقف کرد؛ ممکن است نیاز به یونیت‌های موازی باشد که در کنار هم نصب شوند.

جهت خرید لامپ UV ضدعفونی کننده، می‌توانید به وب‌سایت فروشگاه آبین مراجعه کنید. همچنین در صورتی که نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با متخصصان این مجموعه در تماس باشید.