رودخانه آمازون، بزرگترین رودخانه جاری در جهان

اگر به دنبال ماجراجویی و کشف اسرار شگفت‌انگیز در دل یک حیات وحش بکر هستید، رودخانه آمازون می‌تواند مقصد خوبی برای شما باشد. این رود قدرتمند بزرگترین جنگل بارانی روی کره زمین را پرورش داده و زندگی را برای مجموعه‌ای بزرگ از گیاهان و جانوران فراهم می‌کند.

همین ویژگی‌ها باعث شده تا آمازون به یکی از بزرگترین مقاصد برای دوستداران طبیعت تبدیل شود و با وجود اکتشافات زیاد در این منطقه، همچنان یک مکان اسرارآمیز به حساب بیاید. در ادامه قصد داریم تا با سفر به یک منطقه حیرت‌آور، نکاتی را درمورد اکوسیستم، موقعیت جغرافیایی و حقایق ناشناخته این رود عظیم بیان کنیم.

تاریخچه نام‌گذاری رودخانه آمازون

یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری در آمریکای جنوبی، رودخانه آمازون در دل بزرگترین جنگل جهان است. این رودخانه در فرهنگ‌های مختلف با اسامی مختلفی شناخته شده و افسانه‌های زیادی درمورد آن بیان شده است. گفته می‌شود که فرانسیسکو ده اوریانا که یک گردشگر اسپانیایی بوده است نام آمازون را بر روی این رود گذاشته است.

آمازون به افتخار زنان جنگجوی قبیله‌ای به همین نام لقب گرفته که در اساطیر یونانی نیز از آن‌ها نام برده شده است. این زنان مبارز درواقع از نژاد آریایی و ایرانی‌تبار بوده و گفته می‌شود که پوستی سفید رنگ، قد بلند و موهای مشکی بلندی داشتند که بافته شده بود. این زنان جنگجو قدرتی ده برابر مردان جنگجوی هندی داشتند. 

موقعیت جغرافیایی رودخانه آمازون

از داستان اساطیر تاریخی و نام‌گذاری این رود بگذریم و نگاهی به موقعیت جغرافیایی آن داشته باشیم. رودخانه آمازون در آمریکای جنوبی قرار داشته و غربی ترین سرچشمه آن در ارتفاعات کوه‌های آند، در 100 مایلی (160 کیلومتری) اقیانوس آرام و دهانه آن در اقیانوس اطلس، در ساحل شمال شرقی برزیل است.

حوضه وسیع آمازون (آمازونیا)، بزرگترین دشت در آمریکای لاتین، مساحتی حدود 2.7 میلیون مایل مربع (7 میلیون کیلومتر مربع) دارد و تقریباً دو برابر رودخانه کنگو، دیگر اکوسیستم بزرگ استوایی زمین است. این حوضه با امتداد 1725 مایل (2780 کیلومتر) از شمال به جنوب در عریض ترین نقطه خود، بخش بزرگی از برزیل و پرو، بخش های قابل توجهی از کلمبیا، اکوادور، بولیوی و منطقه کوچکی از ونزوئلا را شامل می‌شود. 

تخمین زده می‌شود که حدود یک پنجم تمام آبی که در سطح زمین است توسط آمازون به عنوان یکی از بزرگترین رودهای جهان حمل می‌شود. دبی رودخانه در مرحله سیل چهار برابر کنگو و بیش از 10 برابر میزان تخلیه رودخانه می سی سی پی است. این حجم عظیم آب شیرین، شوری اقیانوس را در بیش از 100 مایل (160 کیلومتر) از ساحل رقیق می‌کند. همین ویژگی باعث شده آمازون در لیست بزرگترین و مهم‌ترین رودهای جهان، رتبه اول را داشته باشد.

حقایق جالب درمورد رودخانه آمازون

منطقه آمازون تنها یک جنگل با یک رودخانه پرآب نیست، بلکه مثل یک قاره مجزا با مناظر زیبا به نظر می‌آید که محل زندگی قبیله‌های مختلف است. رودخانه آمازون جنگل‌های بارانی مجاور آمازون را تغذیه می‌کند، ساختن پل‌ها را غیرممکن می‌سازد و حتی ارتفاع اقیانوس را در دریای کارائیب افزایش می‌دهد. این رودخانه با حمل حجم بالایی از آب شیرین، به عنوان یک نیروگاه آب شیرین قدرتمند در جهان شناخته می‌شود. در این قسمت به بررسی چند حقیقت جالب درمورد این رودخانه اسرارآمیز می‌پردازیم:

نکات جالب رودخانه آمازون

بین 65 تا 145 میلیون سال پیش، رودخانه آمازون به سمت اقیانوس آرام جریان داشت؛ یعنی در جهت مخالفی که امروزه جریان دارد. جایی که امروز دهانه آمازون قرار دارد، زمانی ارتفاعات وجود داشت که این جریان غربی را امکان‌پذیر می‌کرد. ظهور کوه‌های آند در غرب، آمازون را وادار به تغییر مسیر کرد.

دلفین صورتی که با نام دلفین آمازون نیز شناخته می‌شود، یکی از معدود دلفین‌هایی است که در رودخانه زندگی می‌کند. این دلفین برعکس سایر گونه‌های خود، تنها قادر به ادامه حیات در آب‌های شیرین بوده و قدمت اولین فسیل کشف شده از آن به بیش از 18 میلیون سال پیش تعلق دارد. متاسفانه امروزه به دلیل فعالیت‌های انسانی از جمله سدسازی، آلودگی رودخانه آمازون و صید دلفین‌ها توسط ماهیگیران برای استفاده به عنوان طعمه جهت شکار گربه ماهی، این گونه را در خطر انقراض قرار داده است.

عدم نصب پل روی رودخانه آمازون برای حمل‌ونقل 

ساکنین منطقه آمازون به بیش از 10 میلیون نفر می‌رسند که یکی از چالش‌های اصلی آن‌ها عبور و مرور از رودخانه در فصول پرآب است. در طول فصل بارانی، عمق رودخانه آمازون می‌تواند بیش از 30 فوت افزایش یابد و عرض رودخانه در برخی نقاط سه برابر شود. سواحل نرم آمازون با طغیان فصلی آب باران، فرسایش یافته و نواحی مستحکم قبلی را به دشت‌های سیلابی ناپایدار تبدیل می‌کند.

ساخت پل برای عبور از رودخانه آمازون باید به‌طور باورنکردنی طولانی باشد تا امکان عبور از آن را ایجاد کند. همچنین جاده‌های کمی وجود دارد که به آمازون متصل شده و خود رودخانه آمازون برای اکثر نیازهای حمل و نقل مردم استفاده می‌شود.

تصفیه آب رودخانه آمازون

متاسفانه شواهد نشان می‌دهد که برخی از مناطق رودخانه آمازون نسبتاً آلوده بوده؛ به ویژه مناطقی از رودخانه که نزدیک به شهرهای بزرگ مانند مانائوس، ماکاپا و سانتارم هستند. این مناطق در اکثر مواقع به ریختن زباله، فاضلاب، پلاستیک، نفت و مواد شیمیایی در رود آمازون معروف بوده‌اند. بنابراین این موضوع به عنوان یک دغدغه بزرگ برای دوست‌داران محیط‌ زیست شناخته شده و تلاش زیادی برای تصفیه آب و رفع این آلودگی‌ها می‌کنند. 

سیستم‌های تصفیه آب نصب شده در این مناطق با انجام فرآیندهایی مثل کلرزنی و فیلتراسیون، به مردم کمک می‌کنند تا آب سالم و عاری از انگل‌ها و عناصری که می‌توانند باعث بیماری‌های دستگاه گوارش به‌ویژه در کودکان و سالمندان شوند، مصرف کنند.

به پایان سفر به رودخانه آمازون رسیده‌ایم و باید توجه داشته باشید که با وجود منابع آبی شیرین مثل رود آمازون، ما همواره نیاز به سیستم‌های تصفیه آب داریم. در ایران یکی از معتبرترین مراکز برای خرید تجهیزات تصفیه آب، فروشگاه اینترنتی آبین است. شما می‌توانید برای خرید دستگاه تصفیه اب خانگی و صنعتی و سایر تجهیزات، به وب‌سایت این فروشگاه مراجعه کنید.