آب لب شور چیست و چگونه می توان آن را تصفیه کرد؟ 

دسترسی به آب آشامیدنی سالم یکی از بزرگترین چالش های عصر جدید است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از هر 3 نفر 1 نفر در سراسر جهان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارد و جمعیت جهان که انتظار می رود تا سال 2023 به 8 میلیارد نفر برسد، این مشکل را گسترده تر خواهد کرد. 71 درصد از سطح زمین آب می باشد، اما تنها سه درصد آن آب شیرین است و تنها حدود یک درصد از آن برای آشامیدن مناسب می باشد. بدیهی است که ما با کمبود آب شور روبرو نیستیم و راه حل بحران جهانی آب در تصفیه آب شور یا لب شور می باشد. آب لب شور بین آب شیرین و آب دریا است و نمک زدایی آن به میزان قابل توجهی راحت تر از آب شور می باشد. در ادامه با آب لب شور، نحوه تصفیه آن و چگونگی حل بحران جهانی آب آشامیدنی بیشتر آشنا می شویم. 

آب لب شور چیست؟

آب لب شور، آب با میزان شوری بین آب شیرین و آب دریا است. شوری به غلظت نمک های محلول در آب اشاره دارد. آب لب شور غلظت نمک بیشتری نسبت به آب شیرین و غلظت کمتری نسبت به آب شور دریا دارد. آب لب شور دارای غلظت نمک 1000 تا 10.000 PPM می باشد. در مقابل، آب شیرین دارای غلظت نمک کمتر از 1000 PPM و آب دریا دارای غلظت نمک 30،000 تا 40،000 PPM است. همچنین میزان کل مواد جامد محلول (TDS) آب لب شور بسیار بیشتر از آب آشامیدنی می باشد. دستورالعمل آژانس حفاظت از محیط زیست برای آب آشامیدنی کمتر از 500 PPM است، در حالی که آب لب شور بین 3000 تا 10000 PPM می باشد.
آب لب شور حاصل از برخورد رودخانه با اقیانوس می باشد. انتقال آب شیرین رودخانه به آب شور دریا باعث ایجاد آب لب شور می شود. این مناطق مصب (دهانه رود) نامیده می شوند و محل زندگی طیف وسیعی از گیاهان و جانورانی هستند که با آب لب شور سازگار شده اند، مانند درختان حرا و صدف.

آب لب شور کجا یافت می شود؟

آب لب شور در مصب ها، دریاچه ها، استخرها و نهرها و حتی سفره های زیرزمینی یافت می شود. منابع آب لب شور در سراسر جهان وجود دارد و مصب ها رایج ترین آنها هستند. برای مثال، رودخانه تیمز در لندن با دریای شمال، رودخانه هادسون در شهر نیویورک با خلیج نیویورک و رود آمازون در برزیل با اقیانوس اطلس. همچنین، دریای خزر (با وجود نام بزرگترین دریاچه جهان) دارای آب لب شور است، آب لب شور این دریاچه به دلیل اقیانوس باستانی می باشد که زمانی بین اروپا و آسیا وجود داشته است. دریاچه های آب لب شور مشابه در سرتاسر جهان یافت می شوند، از جمله پنج دریاچه در هند!

منابع مصنوعی آب لب شور عبارتند از باتلاق های سیل زده برای پرورش میگو، استخرها و نهرهای ناشی از ساخت سیل شکن ها. سیل شکن ها دیوارهایی هستند که برای کنترل جریان آب رودخانه ها و دریاها ساخته شده اند. آب لب شور در سفره های فسیلی عمیق وجود دارد. آب های زیر زمینی به دلیل نفوذ آب شور در مناطق ساحلی یا در صورت جذب آب حاوی مواد معدنی مانند سدیم و کلرید، می توانند لب شور باشند. در حقیقت، حدود 75 درصد از کل آب های زیرزمینی نیومکزیکو لب شور است. 

آب لب شور را چگونه تصفیه کنیم؟

آب لب شور از طریق نمک زدایی تصفیه می شود. نمک زدایی فرآیندی است که نمک های معدنی محلول را از آب خارج کرده و به آب تازه و قابل نوشیدن تبدیل می کند. اسمز معکوس و تقطیر، فن آوری های اولیه نمک زدایی هستند که برای تصفیه آب لب شور استفاده می شوند. آب دریا را نیز می توان از طریق اسمز معکوس و تقطیر نمک زدایی کرد. 

اسمز معکوس

اسمز معکوس یکی از مهم ترین فناوری های نمک زدایی در سطح جهان است. سیستم اسمز معکوس به آب شور فشار وارد کرده و به این صورت آن را مجبور به عبور از غشای نیمه تراوا می کند. منافذ کوچک غشاء عبور نمک های محلول و سایر آلاینده ها را مسدود می کند اما اجازه عبور آب را می دهد و آب لب شور را به آب شیرین تبدیل می کند. یکی از بزرگترین کارخانه های آب شیرین کن اسمز معکوس در اسرائیل است. این کارخانه روزانه حدود 165 میلیون گالن آب شیرین تولید می کند.

تقطیر

تقطیر یک روش نمک زدایی است که از تبخیر در جو الهام گرفته است. آب تبخیر می شود و نمک ها و مواد معدنی باقی می ماند. پس از سرد شدن، آب دوباره مایع شده و به این صورت آب شیرین تولید شده است. دو روش تقطیر اولیه برای نمک زدایی از آب لب شور وجود دارد: تقطیر چند مرحله ای و تقطیر خورشیدی. تقطیر چند مرحله ای در مقیاس بزرگ و تقطیر خورشیدی در مقیاس کوچک و در جوامع کوچک استفاده می شود.

تقطیر چند مرحله ای

در تقطیر چند مرحله ای، آب شور از چند محفظه عبور می کند و در آنجا تحت فشار بالا گرم و فشرده می شود. در هر محفظه متوالی، فشار کاهش می یابد و باعث می شود آب به سرعت بجوشد. سپس بخار تولید شده در هر محفظه متراکم شده و به صورت آب شیرین جمع آوری می شود. عربستان سعودی دارای یکی از بزرگترین سیستم های تقطیر چند مرحله ای می باشد و روزانه حدود 200 میلیون گالن آب شیرین تولید می کند.

تقطیر خورشیدی

در تقطیر خورشیدی، حوضچه ای از آب شور توسط یک گنبد شیشه ای یا پلاستیکی شفاف پوشانده شده است. نور خورشید از طریق پوشش جریان می یابد، آب را تبخیر کرده و آن را متراکم می کند. سپس آب شیرین به داخل یک جمع کننده جریان می یابد.

آب لب شور چه کاربردی دارد؟

آب لب شور در هر دو حالت شور و نمک زدایی شده استفاده می شود. در حالت طبیعی، آب لب شور در درجه اول به عنوان خنک کننده در صنعت برق حرارتی، صنایع نفت و گاز و در صنعت معدن استفاده می شود. همچنین می توان از آب لب شور برای آبیاری در کشاورزی شور استفاده کرد. برخی از محصولات مانند کلم و جو دوسر، محصولات مقاوم به نمک هستند که می توان آنها را در زمین های نمک زده کشت و با آب لب شور آبیاری کرد. کشاورزی شور بیشتر در خاورمیانه رایج است.

پس از نمک زدایی، آب لب شور می تواند به عنوان آب آشامیدنی برای انسان و دام استفاده شود. با تشدید کمبود آب شیرین، به ویژه در مناطق خشک و در حال توسعه جهان، تصفیه آب لب شور، راهی برای برآوردن نیازهای فزاینده آب می باشد. وجود منابع آب لب شور در سراسر جهان یکی از راه حل های رفع مشکل کم آبی است، اما مانند هر منبع طبیعی، اگر بخواهیم راه حلی طولانی مدت ارائه دهیم، باید از منابع آب لب شور به طور مسئولانه استفاده کرد.

آیا می توان آب لب شور نوشید؟

نه، شما نمی توانید آب لب شور بنوشید. در صورت نوشیدن آب لب شور، کلیه های شما بیش از حد ادرار تولید می کنند تا نمک اضافی را از بدن شما خارج کرده و منجر به کم آبی بدن می شود. با این حال، بعد از نمک زدایی و تصفیه، آب لب شور برای نوشیدن بی خطر است.

نحوه تهیه آب لب شور برای آکواریوم

اگر از علاقه مندان به آکواریوم هستید، ممکن است بخواهید یک آکواریوم آب شور درست کنید. برخی از گونه های ماهی، مانند ماهی پفک سبز خالدار، در محیط آب شور رشد می کنند. برای راه اندازی آکواریوم آب لب شور، به موارد زیر نیاز دارید:

•    آب
•    یک آکواریوم
•    یک سطل
•    مخلوط نمک دریایی با کیفیت بالا یا نمک آکواریوم
•    هیدرومتر برای اندازه گیری شوری آب
•    بخاری آکواریوم (از آنجا که ماهیان آب شور دمای گرم تر را ترجیح می دهند.)

برای درست کردن آکواریوم آب لب شور طبق مراحل زیر عمل کنید:

1.    یک سطل را با آب شیرین پر کنید. برای اضافه کردن نمک جا بگذارید. سپس، از بخاری آکواریوم برای افزایش دمای آب استفاده کنید. 77 درجه فارنهایت دمای مناسبی است، زیرا برای ماهیان آب شور به اندازه کافی گرم می باشد و همچنین درجه حرارتی است که بیشتر هیدرومترهای تجاری برای آن کالیبره شده اند.
2.    به آرامی مقدار مناسب نمک را برای حجم آب در سطل خود اضافه کنید. به طور کلی، شما در هر لیتر آب به ده گرم نمک دریایی احتیاج دارید. نمک و آب را هم بزنید و بگذارید مخلوط حدود بیست دقیقه یا تا زمانی که تمام نمک حل شود بماند.
3.    آب را با هیدرومتر اندازه گیری کنید. هیدرومتر با تعیین وزن مخصوص (SG) میزان شوری آب را اندازه گیری می کند. آب شور در آکواریوم باید از 1.002 SG تا 1.022 SG در دمای 77 درجه فارنهایت متغیر باشد.
4.    پس از آماده شدن آب، آن را به آرامی به آکواریوم خود اضافه کنید و مرتباً SG را با هیدرومتر خود اندازه بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که سطح ایده آل برای ماهیان آب لب شور خود را ایجاد کرده اید.

چه ماهی هایی می توانند در آب شور زندگی کنند؟

در زیر ده گونه ماهی که می توانند در آکواریوم آب شور زندگی کنند را آورده ایم: 

•    ماهی پفک سبز خالدار
•    شکل 8 ماهی پفک
•    ماهی بتا وحشی
•    اژدها گوبی
•    ماهی مولی
•    ماهی نی
•    زنبور ماهی
•    Green Scat
•    ماهی کماندار
•    کوسه کلمبیایی

همانطور که گفتیم برای تصفیه آب لب شور، دستگاه های تصفیه آب اسمز معکوس گزینه مناسبی می باشند. برای دریافت اطلاعات درباره قیمت دستگاه تصفیه آب صنعتی با کارشناسان و متخصصان وبسایت تصفیه آب آبین از طریق شماره های موجود در وبسایت در ارتباط باشید.