نحوه تصفیه آب اسیدی با استفاده از سیستم خنثی کننده pH کلسیت

هنگامی لیوان خود را از شیر آب آشپزخانه پر می کنید، انتظار دارید آب آشامیدنی شما تمیز و با طراوت باشد. با این حال اگر بدانید که چه تغییرات فوری می تواند در کیفیت آب رخ دهد تعجب خواهید کرد. به عنوان مثال، اگر به نحوی pH آب لوله کشی، 6.5 یا کمتر از آن باشد، کیفیت آب می تواند به سرعت از شفاف و خوش طعم به قهوه ای و کدر با طعم و بوی فلزی وحشتناک افت پیدا کند. اگر تغییرات نامطلوب مشابهی را در طعم، بو و کیفیت کلی آب مصرفی خود مشاهده می کنید، ممکن است با آب اسیدی مواجه باشید.

مشکل اصلی اسیدی بودن آب این است که به شدت خورنده است. جدای از مشکلات مخل کیفیت آب ناشی از اسیدی بودن آن، می‌ تواند به لوله‌ ها، تجهیزات لوله‌کشی و وسایل مصرف ‌کننده آب آسیب جدی وارد کند. این مسئله اغلب هزینه‌ های تعمیرات قابل توجهی را در بر خواهد داشت. همچنین می تواند فلزات سنگین سمی خورده شده از لوله ها را به آب آشامیدنی وارد کرده و شما و اعضای خانواده تان را در معرض مصرف مس، روی و حتی سرب قرار دهد.

آب اسیدی یک مشکل جدی در زمینه کیفیت آب برای مصرف کنندگان خانگی، به ویژه کاربران چاه محسوب می شود. به همین دلیل است که امروز موضوعات زیر را بررسی کرده تا به شما در آموزش این موضوع مداوم کمک کنیم تا بتوانید به از کیفیت آب و خانواده خود در برابر اثرات مخرب آن محافظت کنید.

این مطلب از مجموعه مقالات آبین را با ارائه توضیحاتی درباره ماهیت آب اسیدی آغاز می کنیم.

آب اسیدی چیست؟

به هر آبی با pH (پتانسیل هیدروژن) 6.5 یا کمتر از آن در مقیاس 0 تا 14 آب اسیدی گفته می شود. pH معادل 7.0، آب خنثی است. در حالت ایده‌ آل، آب آشامیدنی شما باید خنثی باشد، اما اکثر اوقات چنین نیست. اگر آب لوله کشی شما دارای PH بالاتر از 7.5 باشد، آن را پایه یا قلیایی در نظر می گیرند. هر چه آب از خنثی دورتر باشد، در جهت اسیدی یا قلیایی قوی تر است.

چه چیزی باعث اسیدی شدن آب می شود؟

دلایل مختلفی وجود دارد که می تواند سبب اسیدی شدن آب شود. برخی از این عوامل طبیعی و برخی به دلیل فعالیت های انسانی است. در ادامه تعدادی از این موارد بررسی شده اند:

•    بارش اسیدی: به طور طبیعی زمانی که آب با دی اکسید کربن (CO2) در طول بارش ترکیب می شود، اسیدی می گردد. هنگامی که آب رودخانه ها، دریاچه ها، اقیانوس ها و... در طول چرخه هیدرولوژیک تبخیر می شود، هوای مرطوب بالا آمده، بخار آب متراکم شده و ابر ایجاد می شود. هنگامی که آب تبخیر می شود، سختی آب، باکتری ها، مواد معدنی و آلاینده های موجود در آن از بین می روند. از آنجا که تمام ناخالصی ها تبخیر شده اند، آب اکنون نرم و اسیدی است. هنگامی که آب از طریق باران و برف به سطح زمین باز می گردد، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد و سایر ترکیبات اسیدی (عمدتا انتشارات ناشی از استخراج، عملیات ذوب یا احتراق سوخت فسیلی) را در خود حل می کند و pH کمی اسیدی آن را کاهش می دهد. مقادیر بیش از حد CO2 می تواند pH آب باران را کاهش دهد.

•    سنگ بستر و ترکیب خاک: یکی از متداول ترین متغیرهایی که بر تراز pH آب آشامیدنی تاثیر می گذارد، سنگ بستر و ترکیب خاک است که از طریق آن، آب باران یا ذوب برف، هم در بستر و هم در آب های زیرزمینی جریان می یابد. هنگامی که آب از طریق سنگ بستر موادی مانند گرانیت نفوذ می کند، pH آن، اسیدی باقی می ماند. به طور کلی، سنگ های دگرگونی و آذرین فاقد کلسیم برای بافر pH و خنثی کردن اسید موجود در آب هستند. این موضوع بدان معناست که بسیاری از چاه‌ های آب احتمالا دارای آب اسیدی هستند؛ چرا که اغلب برای تامین آب خود به آب ‌های زیرزمینی کم عمق دسترسی دارند. آب موجود در مناطق یخبندان نسبت به مناطق دارای سنگ آهکی، معمولا اسیدی تر (PH پایین) است.

•    رواناب های شیمیایی: آلودگی شیمیایی بسته به مواد شیمیایی موجود در آن می تواند PH آب را افزایش یا کاهش دهد. این مواد شیمیایی می توانند از تخلیه فاضلاب، رواناب کشاورزی یا رواناب صنعتی به دست آیند. عملیات معدن کاری (عمدتا زغال سنگ) نیز در صورتی که خاک اطراف آن دارای بافر ضعیفی باشند، می تواند باعث ایجاد رواناب اسیدی و نشت اسیدی آب زیرزمینی شود.

تاثیرات آب اسیدی بر لوله کشی خانگی

آبی با خاصیت اسیدی، فوق العاده خورنده است و می تواند آسیب زیادی به ساختمان برساند. خاصیت خورندگی آن به آب اجازه می دهد تا لوله های فلزی را در حین حرکت به سمت شیرهای آب در خود حل کند. همچنین می تواند لوله های مسی و تجهیزات لوله کشی شما را نازک کرده و مستعد نشتی سوراخ سوزنی کند. این نشتی های کوچک در صورت عدم مراقبت می توانند منشعب شده، آسیب بسیاری رسانده و موجب هدر رفت آب و افت فشار شوند. علاوه بر آن، اگر این نشتی ها از پشت دیوار بیرون بیایند، ممکن است آبگیری شدیدی رخ دهد و آسیب های قابل توجهی به بافت ساختمان وارد کند.

به یاد داشته باشید که تعویض لوله کشی ساختمان می تواند حدود 20 درصد از ارزش خانه شما هزینه داشته باشد. بنابراین همواره مهم است که سعی کنید جلوی آب اسیدی را قبل از اینکه خانه شما را خراب کند بگیرید. اگر لوله های پلاستیکی مانند PEX یا PVC دارید، اثر خورندگی روی لوله کشی شما بسیار کمتر خواهد بود. با این حال، آب می تواند آبگرمکن ها و وسایل آب گرم را خراب کند زیرا افزایش دمای آب خواص خورندگی آن را تقویت می کند.

یکی دیگر از مشکلات مهم در این زمینه، مشکل فروشویی (leaching) است. آب اسیدی در حین حرکت خود، قطعات فلزی کنده شده از لوله های شما را با خود به همراه می آورد. هنگامی که جریان آب متوقف شده یا آب تبخیر می شود، مواد رسوب کرده و لکه های سبز مایل به آبی یا زنگ زدگی روی وسایل لوله کشی، شیرآلات، زهکشی ها، وان حمام و سینک ها ظاهر می گردد. علاوه بر این، آب حاوی آهن و مس می تواند لکه های نامناسبی بر روی وسایل لوله کشی، لباس ها و سطح سینک و وان حمام ایجاد کند. متاسفانه این مشکل در خانه هایی که لوله های گالوانیزه، چدنی و یا سطوح حساس دارند چند برابر خواهد شد. همچنین ممکن است آب اسیدی طعمی فلزی، شبیه به مزه آبی که در کودکی از شیلنگ می نوشیدید، داشته باشد.

آیا مصرف آب اسیدی برای سلامتی مضر است؟

آب با خاصیت اسیدی به خودی خود تهدیدی برای سلامتی شما محسوب نمی شود؛ اما حاوی فلزات سنگینی است که از لوله ها و لوله کشی به آب آشامیدنی شما وارد شده که می تواند سلامتی شما را به خطر بیندازد. تحقیقات نشان می‌دهد که محلول ‌هایی که سطح pH پایینی دارند، بیشتر فلزات سنگین را از محیط خارج می‌کنند. در نتیجه محلول مورد نظر دارای غلظت بالایی از فلزات سنگین مانند آهن، منگنز، سرب، کادمیوم، کرون، مس و روی است. پس نتیجه می گیریم به دلیل آسیب ناشی از این فلزات سنگین، نباید آب اسیدی مصرف کنید.

قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد روی و مس می تواند منجر به ناراحتی های دستگاه گوارش از جمله استفراغ، حالت تهوع و اسهال شود. مصرف طولانی مدت آب سنگین مس می تواند عوارض جدی بر سلامتی از جمله سنگ کیسه صفرا، سنگ کلیه، آسیب عصبی و حتی نارسایی کلیه و کبد در پی داشته باشد. علاوه بر این، خصوصا مصرف سرب برای کودکان خطرناک است. این گونه مواد با سرعت بیشتری در بدن کودکان جذب می شوند و قرار گرفتن در معرض سرب برای آن ها بسیار مضر است.

قرارگیری در معرض سرب می تواند باعث مشکلات حافظه، اختلالات شناختی، توقف رشد و تکامل و تشنج شود. در بزرگسالان، سرب می تواند منجر به ناراحتی هایی از قبیل فشار خون بالا، بیماری های کلیوی و سیستم عصبی، سکته مغزی، سقط جنین، مرده زایی و حتی سرطان شود.

نشانه های احتمالی وجود آب اسیدی در ساختمان

اگر می خواهید بدانید آب آشامیدنی مصرفی شما اسیدی است یا خیر، می توانید این علائم را بررسی کنید:

•    ایجاد سوراخ های سوزنی و نشتی در لوله ها
•    طعم ترش یا فلزی آب
•    تغییر رنگ آب به قهوه ای یا نارنجی
•    احساس لغزندگی آب
•    ایجاد خوردگی و فروشویی در لوله ها و لوازم خانگی
•    تغییر رنگ لوله ‌های فولادی گالوانیزه یا چدن به رنگ قرمز یا زنگار
•    ظهور لکه های سبز-آبی یا سبز در سینک ها، مخازن توالت، یا اطراف وسایل آب (در صورتی که جنس لوله کشی، مسی باشد)
•    مسمومیت فلز

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، می توانید از یک pH سنج دیجیتالی یا یک کیت تستر کیفیت آب جهت تشخیص خورندگی آب مصرفی خود استفاده کنید. به کارگیری کیت تستر کیفیت آب به خاطر دقت بالاتر و انجام طیف وسیعی از آزمایشات جهت تشخیص مشکلات احتمالی آب آشامیدنی توصیه می شود.

کیت تستر کیفیت آب دارای تمام ابزارهای شناسایی بی نظمی در آب آشامیدنی بوده و برای کسانی که از شبکه آبرسانی عمومی و یا چاه خصوصی استفاده می کنند، مناسب می باشد.

این کیت ها می توانند 75 آلاینده رایج، از جمله موارد زیر را آزمایش کنند:

•    pH، آلومینیوم، باریم، کادمیوم، کلسیم، مس، آهن، نقره
•    منیزیم، منگنز، نیکل، پتاسیم، سیلیس، سدیم، استرانسیم
•    روی، لیتیوم، آرسنیک، سرب، سلنیوم، جیوه، اورانیوم، کدورت، سختی
•    تانن/لیگنین، کل جامدات محلول، کلیفرم کل توسط P/A و غیره

نتایج آزمایش معمولا طی ده الی پانزده روز کاری از تاریخ دریافت نمونه ها در آزمایشگاه تکمیل خواهد شد. آزمایش آب بسیار آسان است. فقط کافی است کیت تستر کیفیت آب را خریداری کنید، نمونه را برای آزمایشگاه ارسال کرده و نتایج را ظرف دو هفته دریافت نمایید.

چگونه با آب اسیدی مقابله کنیم؟

آب اسیدی را می توان به روش های مختلفی تصفیه کرد. هر کدام از این روش ها، اثربخشی متفاوتی دارند. اما به طور کلی، یکی از راحت ترین راه ها برای مقابله با آن استفاده از فیلتر خنثی کننده کلسیت است. این خنثی کننده ها از کلسیت برای بالا بردن PH آب استفاده می کنند. معمولا مخزن کلسیت در محل ورود آب به ساختمان شما نصب می شود تا تمام آب ورودی را تصفیه کند.

پس از عبور آب از پیش فیلتر(های) نصب شده قبل از فیلتر کلسیت، آب به سمت مخزن تحت فشار حاوی کلسیت (یک ماده سفید خرد شده سرشار از کلسیم، با قلیائیت بالا که برای تنظیم PH آب به مخزن اضافه می شود) جریان می یابد.

هنگامی که آب اسیدی وارد مخزن می شود، آب در تماس با آن شروع به حل کردن محیط کلسیت می کند و کلسیم و قلیائیت را به آب وارد می کند. کلسیت جذب شده توسط آب، باعث افزایش PH آن می شود. سپس اسیدیته آب را خنثی می کند، بنابراین اثرات شیمیایی خورنده آب را از بین برده و از خوردگی لوله ها و وسایل جلوگیری به عمل می آورد.

بسیاری از خنثی‌کننده‌ های کلسیت، مجهز به یک شیر بک واش خودکار هستند که به صورت دوره‌ ای (عموما هر 2 تا 3 روز) محتوی کلسیت را (بر خلاف جهت جریان معمول) به مدت چند دقیقه به سمت تخلیه پس ‌شویی می ‌کند تا محتویات آن به طور یکنواخت توزیع شده و هرگونه ماده ای از جمله جامدات و یا آهن رسوب کرده، از آن حذف گردد. سپس آب به عنوان پساب از مخزن خارج شده، بستر محتویات مجددا با کلسیت پر می شود و سیستم آماده پردازش مجدد آب اسیدی است.

استفاده از خنثی کننده های کلسیت برای ساختمان هایی که pH آن ها بین 5.0 تا 6.9 است توصیه می شود. زمانی که تراز pH پایین تر از 5 باشد، لازم است تا از پمپ خوراک شیمیایی تزریق خاکستر سودا برای کاربردهای مسکونی یا هیدروکسید سدیم برای کاربردهای تجاری و صنعتی استفاده شود. گرچه به خاطر این موضوع که خنثی‌ کننده‌ های کلسیت، کلسیم به آب اضافه می کنند، سختی آب را افزایش داده و آن را «سخت ‌تر» می ‌کنند.

بسته به میزان سختی آب پس از عبور آن از خنثی کننده کلسیت، ممکن است به نرم کننده آب نیاز داشته باشید. علت این موضوع آن است که همچون آب اسیدی، آب سخت نیز اثرات مخرب خود را بر لوله کشی ساختمان خواهد گذاشت. این اثرات منجر به تعمیرات گران قیمت، خراب شدن لوازم خانگی، رسوب دهی و خرابی آبگرمکن ها خواهد شد. با در نظر گرفتن این موضوع، اگر آبی که از خنثی کننده جریان می یابد سخت است، باید بعد از خنثی کننده، یک نرم کننده آب نصب کنید. در غیر این صورت، در خطر ایجاد یک مشکل دیگر در زمینه کیفیت آب قرار خواهید گرفت.

بهترین خنثی کننده pH کلسیت برای تصفیه آب اسیدی

اگر با مشکل اسیدی بودن آب دست و پنجه نرم می کنید، به یک خنثی کننده pH کلسیت مناسب نیاز پیدا خواهید کرد تا میزان pH آب در تراز عادی و غیر خورنده تنظیم شده و مشکلات مربوط به کیفیت آب و تاثیرات آن بر لوله کشی و لوازم برقی کاهش یابد.

این سیستم ها مقداری سختی کلسیم به آب جهت افزایش pH آن افزوده و آب را خنثی می کند. به این معنا که دیگر از خوردگی لوله‌ های مسی، لکه ‌های سبز-آبی روی وسایل لوله‌کشی، تغییر رنگ آب، طعم فلزی و تمام اثرات نامطلوب دیگری که آب اسیدی می‌تواند بر روی خانه و کیفیت آب شما داشته باشد، وجود ندارد.

در صورتی که مشکلات ناشی از وجود باکتری و سایر میکروب ها را نیز دارید، می توانید از یک سیستم تصفیه UV قدرتمند برای کنترل مسائل بیولوژیکی آب از جمله E. coli، Cryptosporidium و Giardia lamblia کمک بگیرید.

جمع بندی

آب مصرفی شما چه از چاه تامین شود و چه از شهرداری، نباید به هیچ عنوان اسیدی باشد. زیرا اثر خورنده روی لوله ها و وسایل دارد، لباس ها و وسایل را لکه دار می کند و به وسایل برقی آسیب می رساند. حتی می تواند فلزات سنگین سمی را وارد آب آشامیدنی شما کند که بر سلامت شما تاثیر منفی خواهد گذاشت.

برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلی می توانید از طریق تماس با شماره تلفن 02122228116 در زمینه تجهیزات آبی مورد نیاز خود از وب سایت آبین مشاوره رایگان دریافت کنید.