طولانی ترین رود ایران، کجا سر چشمه می گیرد و به کجا سرازیر می شود

کارون به عنوان طولانی‌ترین رود ایران شناخته می‌شود که در منابع کهن تاریخی از آن با نام دجیل اهواز یاد شده است. طبق مطالعات تاریخی بدست آمده در این زمینه، نام این رود در ابتدا دیلدا کودک به معنی دجله کوچک بوده که اعراب آن را دجیل می‌نامیدند. کارون بعد از آن با نام‌های کرنگ، کوهرنگ و نهرالارزق نیز شناخته ‌شده است. جالب است بدانید که نخستین تمدن و سکونتگاه ایرانیان باستان در کنار این رودخانه شکل گرفته است. در نتیجه کارون در طی سالیان زیادی به عنوان اصلی‌ترین منبع برای تامین آب مورد نیاز در مصارف کشاورزی و دامداری شناخته می‌شد.

سرچشمه‌های کارون یا طولانی‌ترین رود ایران

با دیدن نقشه‌های جغرافیلایی ایران متوجه می‌شوید که کارون به عنوان پرآب‌ترین و طولانی‌ترین رود ایران، دارای چندین سرشاخه اصلی و فرعی است. سرچشمه اصلی این رود از زردکوه واقع در رشته کوه زاگرس در استان چهارمحال بختیاری است که سرانجام به خلیج فارس ریخته می‌شود و مهمترین سرشاخه فرعی آن رود دز است. حوضه آبریز رودخانه کارون در محدوده 8 استان اصفهان، چهارمحال بختیاری، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، مرکزی، فارس و همدان واقع شده‌ است. این رود در لیست میراث فرهنگی ایران، رتبه 117 را داشته و در سال 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. چند مورد از بزرگترین سدهای ایران نیز بر روی بستر این رود احداث شده است که برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که تمایل دارید با بزرگترین سد جهان نیز آشنا شوید، می‌توانید مقاله مرتبط با این زمینه را مطالعه کنید. 

سدهای رود کارون

کارون با طول 890 کیلومتر طولانی‌ترین رود ایران است که به عنوان تنها رودخانه قابل کشتیرانی شناخته می‌شود. تا کنون طرح‌های بسیاری در زمینه سد سازی  و انتقال آب از این روخانه به سایر مناطق ایران، اجرا شده است. هدف اصلی از احداث این سدها، تامین آب شرب مورد نیاز برای شهرها، مصارف کشاورزی، تولید برق و جلوگیری از طغیان رود و ایجاد سیلاب است. به گزارش از خبرگزاری ایسنا، تا به امروز 29 سد با گنجاش بیشتر از 18 میلیارد متر مکعب بر بستر این رود ساخته شده است. مهمترین سدهای احداث شده در کارون عبارت‌اند از سدهای کارون 1، کارون 3، کارون 4، مسجد سلیمان و در پایین‌دست، سدهای گتوند علیا و سد تنظیمی گتوند.

سد گتوند رتبه دوم در لیست بزرگترین سد ایران را دارد که عملیات اجرایی آن در سال 1376 شروع شد. متاسفانه این سد با حجم کل مخزن 5 میلیارد و 82 میلیون متر مکعب به عنوان یک فاجعه زیست محیطی شناخته می‌شود زیرا بر روی کوه‌های نمک ساخته شده و آب آن به حدی شور است که برای مصارف مختلف آشامیدنی و کشاورزی قابل استفاده نیست. همچنین شوری این آب باعث ایجاد مشکلات مختلف زیست محیطی در این منطقه شده است.

معروف‌ترین پل‌های رود کارون

رودخانه کارون در اهواز از بین شهرستان‌های مختلفی عبور می‌کند و دسترسی افراد به مناطق مختلف از طریق پل‌های احداث شده بر روی رود امکان‌پذیر است. بنابراین در طول سالیان مختلف، پل‌های زیادی بر روی کارون یا طولانی‌ترین رود ایران ساخته شده است. در این مقاله ما قصد داریم تا سه پل معروف شهر اهواز که بر روی کارون احداث شده‌اند را به شما معرفی کنیم:

•    پل سیاه: قدیمی‌ترین پل کارون، پل سیاه است که در سال 1308 یعنی زمان پهلوی در شهر اهواز ساخته شده است. پل سیاه دارای 6 متر عرض و  1050 متر طول، یک خط آهن و دو مسیر برای پیاده‌روی است.
•    پل سفید:  پل سفید 7 سال بعد از آن تاسیس شد که به عنوان پل معلق و نماد شهر اهواز شناخته می‌شود. این پل میدان چهارشیر را به بخش شمالی منطقه کیانپارس اهواز متصل می‌کند و چون در زمان گذشته برای مقاصد تجاری مورد استفاده قرار می‌گرفت، با نام پل ترانزیتی نیز شناخته می‌شود. 
•    پل نادری: پل نادری به عنوان چهارمین پل ساخته شده و پرترددترین پل در شهر اهواز شناخته می‌شود. این پل با طول 567 متر و عرض 18 متر در سال 1354 در سال 1354 به بهره‌وری رسید. پل نادری بین پل سفید و پل هشتم قرار گرفته و از روی آن می‌توان این دو پل را دید.

آیا رودخانه کارون در معرض خشک شدن است؟

قدمت کشتی‌رانی در شهر اهواز و در رودخانه کارون به زمان قاجار برمی‌گردد اما متاسفانه امروزه به دلیل مدیریت غیر اصولی و عدم کنترل در احداث سدهای مختلف بر روی کارون، شاهد کاهش سطح آب این رودخانه هستیم. ایجاد انشعابات مختلف بر روی طولانی‌ترین رود ایران برای آبرسانی به شهرها و روستاهای مختلف باعث شده تا آب این رودخانه در پایین‌ترین سطح در طی سالیان اخیر باشد. تا کنون بیش از 10 انشعاب از این رودخانه به مناطق مختلف ایران کشیده شده و باعث شده تا کهن‌ترین رود ایران در معرض خشک شدن و نابودی قرار بگیرد.

خشک شدن کارون علاوه بر آسیب به زیستگاه آبزیان مختلف و مرگ آنها، باعث متروکه شدن بسیاری از روستاها و مناطق اطراف این رود شده است. بنابراین اگر اقدامات لازم جهت جلوگیری از ایجاد این مشکلات انجام نشود، مطمئنا در چند سال آینده شاهد نابودی این میراث طبیعی کشورمان خواهیم بود.

علاوه بر اقداماتی که باید در سطح کلان برای بهینه‌سازی مصرف آب انجام داد، با استفاده از تجهیزات آبی استاندارد و مناسب نیز می‌توان در این راه گام‌های بلندی برداشت. وب سایت آبین با سال‌ها تجربه در امر طراحی و تولید انواع دستگاه تصفیه آب صنعتی و عرضه تمامی تجهیزات آبی مورد نیاز، اولین بازار تخصصی آنلاین در این زمینه محسوب می‌شود. در صورت نیاز به دریافت خدمات مشاوره می‌توانید از طریق تماس با شماره 02122228116 با کارشناسان آبین در ارتباط باشید.