دریاچه‌های مصنوعی و مراحل ساخت آنها

دریاچه مصنوعی برای ذخیره‌سازی آب، تولید برق، کنترل سیلاب و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی ایجاد می‌شود. البته احداث دریاچه‌های مصنوعی می‌تواند مزیت‌های دیگری را هم مثل ایجاد فضاهای توریستی، تفریحی، ماهیگیری و ... به دنبال داشته باشد. 

کمبود آب در آینده باعث می‌شود تا بکارگیری روش‌هایی مثل احداث دریاچه‌های مصنوعی حائز اهمیت باشد. در واقع با ایجاد این دریاچه‌ها می‌توان آب را ذخیره و از بروز یک بحران جدی در آینده جلوگیری کرد. یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی که باعث می‌شود ایجاد دریاچه مصنوعی اهمیت زیادی داشته باشد، کنترل خطر سیلاب می‌باشد. 

برای احداث و نگهداری از دریاچه‌های مصنوعی از تجهیزات زیادی استفاده می‌شود، که بسته به نوع دریاچه تفاوت‌های زیادی دارند. در ادامه این مقاله به بررسی کاربردهای دریاچه‌‌ مصنوعی و معرفی تجهیزات مورد نیاز برای احداث آنها می‌پردازیم. 

دریاچه‌ مصنوعی چه کاربردهایی دارد؟

احداث دریاچه‌های مصنوعی دارای کاربردهای بسیار زیادی است که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر می‌شوند:

1- تامین آب: از آنجایی که کمبود آب در آینده، مسئله‌ای کاملا مشخص است، در نظر داشتن راه‌حل‌هایی مثل احداث دریاچه مصنوعی اهمیت زیادی دارد. در واقع ایجاد این دریاچه‌ها می‌تواند برای تامین آب در مصارف کشاورزی، دامداری و شهری به کار برود. 

2- کنترل سیلاب: برای جلوگیری از بروز آسیب‌های جدی می‌توان از دریاچه‌های مصنوعی برای کنترل سیلاب استفاده کرد. 

3- ایجاد فضای سبز و تفریحی: معمولا در اطراف دریاچه‌های مصنوعی، فضای سبز و پارک ایجاد می‌شود که در این صورت از این منبع آب برای آبیاری استفاده می‌شود. 

4- تامین انرژی: امکان تامین انرژی با ایجاد دریاچه مصنوعی و سدسازی وجود دارد. 

5- فعالیت‌‍‌های آبی: برخی از فعالیت‌های آبی که در دریاچه‌های مصنوعی انجام می‌شوند مواردی مثل شنا، قایق‌رانی، جت اسکی و ... هستند. 

6- پرورش ماهی: امکان استفاده از دریاچه مصنوعی برای پرورش ماهی خوراکی هم وجود دارد. 

مراحل ساخت و احداث دریاچه مصنوعی 

برای ساخت و احداث دریاچه مصنوعی، مراحل زیر انجام می‌شود:

•    نقشه‌برداری و جمع‌آوری اطلاعات: انتخاب محل مناسب برای احداث دریاچه اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل قبل از هر چیز، باید بهترین منطقه را برای دریاچه انتخاب کنید. محاسبه ظرفیت، شکل و ابعاد دریاچه و برآورد هزینه‌هایی که به دنبال دارد از مهم‌ترین مواردی است که باید در نظر گرفته شود. 

•    طراحی دریاچه: در ادامه، دریاچه نسبت به شرایط محیطی و عواملی که مورد نظر افراد است طراحی می‌شود.

•    خاک‌برداری: خاک‌برداری محیط بر اساس نوع طراحی انجام شده و نسبت به متراکم کردن بستر دریاچه اقدام می‌شود. در این مرحله، کف و دیواره‌ها مورد بررسی قرار گرفته و مطمئن می‌شوند عاری از هر گونه سنگ است. 

•    حفر ترانشه: برای مهار ورق نسبت به حفر کانالی به موازات استخر در فاصله حدود 50 تا 70 سانتی متر اقدام می‌شود. 

•    اجرای ژئوتکستایل: در صورت نیاز، استفاده از ژئوتکستایل (صفحات نفوذ ناپذیر تولید شده از پلی استر و پلی پروپیلن)، در این مرحله انجام می‌شود. در مواردی که سنگ در بستر دریاچه قرار دارد نسبت به اجرای ژئوتکستایل اقدام نمی‌شود. 

•    اجرای ورق ژئوممبران: چیدمان ژئوممبران (ورق‌های عایق برای جلوگیری از نفوذ آب) در کنار دریاچه مصنوعی و عملیات جوشکاری انجام می‌شود. 

•    مهار ورق در ترانشه: لبه‌های ورق را در ترانشه قرار داده و آنها را با خاک مدفون کنید. 

•    آبگیری دریاچه: در آخرین مرحله از ساخت و احداث دریاچه‌های مصنوعی باید آبگیری انجام شود. 

معروف‌ترین دریاچه‌های مصنوعی در ایران

در ایران دریاچه‌های مصنوعی زیادی ساخته شده است که برخی از مهم‌ترین آنها موارد زیر می‌باشند:

دریاچه چیتگر

چیتگر، بزرگ‌ترین دریاچه مصنوعی در ایران است که یک مکان گردشگری هم محسوب می‌شود. طبیعت اطراف این دریاچه، باعث شده تا بسیاری از افراد علاقه زیادی به رفتن و استفاده از امکانات تفریحی دریاچه داشته باشند. 

یکی از مهم‌ترین مزایای احداث دریاچه چیتگر، مطبوع بودن هوای اطراف دریاچه می‌باشد و در کاهش آلودگی هوا تا حد زیادی تاثیر گذار است. مساحت این دریاچه به اندازه 130 هکتار است و یک مجموعه تفریحی بزرگ در اطراف آن قرار دارد. 

دریاچه سد ارس 

احداث سد، یکی از عواملی است که باعث ایجاد دریاچه‌های مصنوعی می‌شود. این دریاچه با احداث سد به وجود آمده و دارای وسعت 100،220 کیلومتر مربع می‌باشد. در این دریاچه ماهی‌های آب شیرین پرورش داده می‌شود و از نظر توریستی و ماهیگیری، از مقاصد بسیار مناسب است. 

یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شده این دریاچه از مناطق مهم پرورش آبزیان محسوب شود، این است که تنها منبع تولید و صید شاه میگو آب شیرین است. این شاه میگو به کشورهای اروپایی صادر شده و از این نظر حائز اهمیت می‌باشد. 

دریاچه چهل بازه مشهد

دریاچه چهل بازه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مکان‌های گردشگری در مشهد است که در نزدیکی نمایش بین المللی این شهر و در پارکی به همین نام قرار دارد. در اطراف این دریاچه، هوا بسیار مطبوع است و در کاهش آلودگی این شهر تاثیر زیادی دارد. 

با رفتن به دریاچه و پارک چهل بازه می‌توانید از امکانات گردشگری آن مثل کافی‌شاپ، چای‌خانه، پیست اسکی، و ... لذت ببرید. در اطراف دریاچه چهل بازه مشهد، امکان دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی وجود دارد و دارای پارکینگ‌های ورودی می‌باشد. 

دریاچه گنبد کاووس

یکی دیگر از مهم‌ترین دریاچه‌های مصنوعی ایران است و از مکان‌های گردشگری پرطرفدار محسوب می‌شود. وسعت این دریاچه به اندازه 5 هزار هکتار و گنجایش آن 120 هزار متر مکعب می‌باشد. دریاچه گنبد کاووس در سال 84 احداث شده و در اطراف آن امکان پیاده‌روی، قایق‌رانی و ورزش وجود دارد. 

«سایت www.abin.ir ارائه دهنده محصولات و دستگاه تصفیه آب صنعتی با برندهای مختلف است و فرصت دریافت مشاوره رایگان را در اختیار شما قرار داده است. در صورت تمایل برای دریافت مشاوره در زمینه خرید کالا از طریق تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید.»