پر آب‌ترین مهم‌ترین رودهای جهان
رودها از مهم‌ترین منابع آب در محیط زیست هستند که در سراسر جهان با دنبال کردن آن‌ها می توان بزرگترین تمدن‌های بشر را پیدا کرد. به طوری که نقش حیاتی در شکل گیری بزرگترین جوامع را دارند، این منابع علاوه بر تاثیر در اقلیم و شرایط آب و هوایی محیط اطراف در مواردی مثل استفاده به عنوان آب آشامیدنی، کشاورزی، صیادی و ... تاثیر بسیاری دارند.
رودخانه‌ها همان طور که گفته شد نقش بسیار مهمی در زندگی همه ما دارند، اما در طول زمان این منابع به دلیل جریان داشتن در مسیرهای طولانی و مواجه شدن با شرایط و فعالیت‌های مختلف ممکن است آسیب ببینند.
یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب آسیب رسیدن به بستر رودها می‌شود سد سازی است، بنابراین برای حفظ این منابع مهم در برابر تهدیدات باید راهکار مناسب‌تری را برای ذخیره آب در نظر گرفت.
برخی از رودها به دلایل مختلف مثل تاثیرگذاری در فرهنگ مردم و یا تاثیر در آب و هوا و اقتصاد بسیار مهم هستند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین و طولانی‌ترین رودهای جهان می‌پردازیم:
1. آمازون
آمازون طولانی‌ترین و پر آب‌ترین رود جهان می‌باشد، طول این رودخانه به اندازه 8014 کیلومتر است که در آمریکای جنوبی قرار دارد. این رود بزرگ از رشته کوه آند سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به اقیانوس اطلس سرازیر می‌شود.
رود آمازون از میان جنگل‌های بسیار وسیع عبور می‌کند و در کنار این شاید برای شما جالب باشد که حدود 25 میلیون نفر در بستر این رودخانه شگفت انگیز زندگی می‌کنند. رود آمازون علاوه بر این که از طولانی‌ترین رودهای جهان است پر آب‌ترین رود هم محسوب می‌شود به طوری که حدود یک پنجم آب‌های روان جهان در آن جریان دارد.
آمازون، به عنوان پر آب‌ترین رود جهان محل زندگی نادرترین و متنوع‌ترین گونه‌های جانوری است به طوری که تاکنون حدود 3000 گونه شناخته شده ماهی در این رودخانه کشف شده است. اما از نکات جالب در مورد آمازون این است که تا به حال هیچ پلی در مسیر آمازون ساخته نشده و از دلایل آن وجود پوشش‌های گیاهی در اطراف رود است.
این موضوع باعث شده تا جاده‌های بسیار کمی برای احداث پل در اطراف آمازون ساخته شود. اما بسیاری از مردم برای عبور از این رودخانه از قایق استفاده می‌کنند. تمام مواردی که گفته شد به این موضوع اشاره دارد که رود آمازون از طریق عوامل مختلف مثل گردشگری، صیادی و ... از مهم‌ترین منابع آب جاری در جهان محسوب می‌شود.
2. نیل
برای قرن‌های زیادی رود نیل در صدر جدول و لیست طولانی‌ترین رودهای جهان قرار می‌گرفت، اما با بررسی‌های بیشتر رود آمازون جایگزین نیل شد. رود نیل در شمال شرقی آفریقا و کشور مصر واقع شده و قدمت بسیار طولانی دارد.
به طوری که نخستین تمدن‌های بشر در اطراف این رود قرار داشته و از دیدنی‌ترین مکان در جهان محسوب می‌شود. تمدن مصر در نزدیکی رودخانه نیل دارای قدمت بسیار طولانی به اندازه چندین هزار سال قبل از میلاد مسیح است و علاوه‌بر مصر، این رودخانه از 10 کشور واقع در قاره آفریقا عبور می‌کند.
رود نیل به عنوان یکی از طولانی‌ترین روهای جهان دارای تنوع زیست محیطی بسیار وسیعی است اما متاسفانه اکثر گونه‌های موجود در این زیستگاه به دلایل مختلف در خطر انقراض قرار گرفته‌اند. علاوه‌بر تاثیرات زیست محیطی چیزی که نیل را از سایر رودها متمایز می‌کند، نقش اساسی آن در فرهنگ و آداب و رسوم مصر است. به طوری که محتوای بسیاری از سرود و دعاهای اهالی مصر بر اساس این رود ساخته شده است.
3. یانگ تسه
یانگ تسه طولانی‌ترین رود قاره آسیا و از غرب چین به سمت شرق جریان دارد و در لغت به معنای فرزند اقیانوس است. این رود مهم در کشور چین نقش بسیار مهمی را در تاریخ، فرهنگ و اقتصاد این کشود دارد، از آن در زمینه‌های مختلف برای آبیاری، بهداشت و درمان، صنعت و... استفاده می‌شود.
اما در طول سال‌های گذشته به دلایلی مثل ورود ضایعات کشاورزی، آلودگی‌های پلاستیکی و غیره رود یانگ تسه به صورت گسترده‌ای آلوده شده و نیازمند توجه ویژه‌ای برای حفظ گونه‌های بسیار نادر جانوری در آن است.
رودخانه یانگ تسه در طول مسیر از حدود 8 رود اصلی مثل مین، جیالینگ، هان، یوان و... سرچشمه می‌گیرد و طوری در کشور چین گسترده شده که حدود یک سوم جمعیت کشور چین در حاشیه آن قرار دارد. نکته مهم این که در رودخانه یانگ تسه قابل‌ذکر می‌باشد احداث بزرگترین سد و نیروگاه برق‌آبی جهان در این رود است.
4. می سی سی پی
این رودخانه از شمال تا جنوب کشور آمریکا جریان دارد. رودهای میسوری و اوهایو از اصلی‌ترین شاخه‌هایی هستند که این رود از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد. در طول سال‌های طولانی از این رود برای ماهی‌گیری و شکار استفاده می‌شد و در کنار این تاثیر بسیار مطلوبی را در اقلیم و شرایط آب و هوایی آمریکا دارد.
علاوه‌بر این رود می سی سی پی نقش بسیار مهمی برای تامین آب آشامیدنی میلیون‌ها نفر و رشد صنعت حمل و نقل در این کشور دارد. رودخانه می سی سی پی در ابتدا توسط مهاجران اروپایی کشف شد و بعد از آن رقابتی بین کشورها برای تقسیم این رود اتفاق افتاد و در نهایت رود می سی سی پی به صورت کاملا رسمی به آمریکایی‌ها داده شد.
در مقاله "بزرگترین سدهای جهان" به بررسی اطلاعات بسیار جالبی در مورد بزرگترین و مهم‌ترین سدهای جهان پرداخته‌ایم.
5. پارانا
این رودخانه در جنوب مرکزی قاره آمریکا قرار دارد و از کشورهای پاراگوئه، برزیل و آرژانتین عبور می‌کند. پارانا بعد از آمازون دومین رودخانه طولانی در آمریکاست و در لغت به معنای رودخانه نقره می‌باشد. پارانا یکی از عریض‌ترین و پر آب‌ترین رودهای جهان است که در سال 1516 توسط دریانورد اسپانیایی کشف شد.
6. کنگو
کنگو به عنوان یکی از عمیق‌ترین و پر آب‌ترین رودهای جهان شناخته می‌شود که در قاره آفریقا واقع شده است و از کوهستان‌های ریفت سرچشمه می‌گیرد. این رود از کشورهای مختلفی عبور می‌کند و در انتها به اقیانوس اطلس سرازیر می‌شود.
این رود نقش بسیار مهمی را در اکوسیستم قاره آفریقا دارد، به طوری که در اطراف آن پوشش‌های گیاهی و زیستگاه‌ها بسیار متنوع است و گونه‌های جانوری زیادی در اطراف آن قرار دارند. اما از جالب‌ترین نکاتی که در مورد این رود می توان گفت درجه حرارت بالای آبی که در آن جریان دارد و علاوه‌بر این از 9 کشور در این قاره عبور می‌کند.
7. سپیک
یکی از طولانی‌ترین رودهای جهان است که از ارتفاعات مرکزی پاپوآ در گینه نو سرچشمه می‌گیرد. این رود مانند آمازون حالت مارپیچ دارد و در نهایت به دریای بیسمارک سرازیر می‌شود. از ویژگی‌های سپیک این است که هیچ منطقه مسکونی در اطراف آن نیست و همین موضوع باعث شده تا یکی از آخرین محیط‌های دست نخورده در دنیا محسوب شود.
8. گنگ
این رودخانه از طولانی‌ترین رودهای جهان است که به خلیج گنگ در هند سرازیر می‌شود. نام این رودخانه از الهه هندویی به اسم گانگا گرفته شده است و نقش بسیار مهمی در فرهنگ و سنت مردم هندوستان دارد. به این صورت که بسیاری از مردم هندوستان مراسمات مذهبی و تطهیر را در این رودخانه انجام می‌دهند. گنگ از کوه‌های هیمالیا سرچشمه می‌گیرد و بعد از عبور از کشور بنگلادش به خلیج بنگال جریان می‌یابد.
شهر بنارس در اطراف رود گنگ به عنوان مقدس‌ترین شهر آیین هندو است و برخی از هندوها خاکستر افرادی که دوست دارند را در این رودخانه پخش می‌کنند. هندوها معتقدند که بدون حداقل یک بار حمام در رود گنگ زندگی ناقص است و همین موضوع باعث شده تا گنگ رودخانه ملی هند نام‌گذاری شود.
9. ولگا
ولگا از طولانی‌ترین رودهای جهان است و از غرب روسیه جریان می‌یابد. بسیاری از شهرهای کشور روسیه در مسیر این رود قرار دارند. از دلایلی که موجب اهمیت پیدا کردن رودخانه ولگا شده است وجود بزرگترین مخازن و منابع جهان در بستر آن و البته از نظر جایگاه تخلیه بار کشتی‌ها و موقعیت جغرافیایی می‌باشد. این رود با گذر از مسیرهای طولانی در نهایت به دریای خزر می‌ریزد، در واقع دریای خزر از طریق ولگا به آب‌های آزاد مرتبط می‌شود.
10. مکونگ
وجود جنگل و پوشش گیاهی در اطراف این رودخانه موجب شده تا مکونگ یکی از جاذبه‌های گردشگری بی‌نظیر کشور ویتنام باشد. این رودخانه بین شهر سایگون و کشور کامبوج قرار دارد و از هیمالیا سرچشمه می‌گیرد.
رود مکونگ از کشورهایی مثل چین، میانمار، تایلند، لائوس و کامبوج عبور می‌کند و مقصد نهایی آن در دریایی واقع در ویتنام است. از موضوعاتی که باعث اهمیت این رود شده است تامین بیشتر آب مورد نیاز برای کاشت برنج در کشور ویتنام است و در کنار این منبع بسیار خوبی برای صید ماهی در این کشور است.
