تاثیرات فلوراید در آب آشامیدنی

اگر از سیستم آبرسانی عمومی استفاده می کنید، احتمال ماده ای به نام فلوراید در آب آشامیدنی شما وجود دارد. فلوراید همان ماده ای است که در بیشتر خمیر دندان ها، دهانشویه ها و سایر محصولات بهداشت دهان و دندان از آن استفاده می شود.

از دیرباز تا کنون، سازمان های مربوطه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در میان افراد جامعه، نسبت به تزریق کلر به منابع آب عمومی اقدام کرده اند. شواهد نشان داده است که مصرف کلر به موارد زیر کمک می کند:

• بازسازی مینای دندان ضعیف شده
• کاهش از بین رفتن مواد معدنی از مینای دندان
• معکوس کردن علائم اولیه پوسیدگی دندان
• جلوگیری از رشد باکتری های مضر در دهان

بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، حدود دو سوم جمعیت کشور آمریکا از فلوراید در آب آشامیدنی استفاده می کنند.

این موضوع برای همه خوشایند نیست. افزودن فلوراید به آب باعث ناراحتی بسیاری از فعالان محیط زیست، عموم مردم، زنان باردار و شیرده شده است و آنان خواستار ممنوعیت سراسری تزریق این ماده به منابع آب عمومی شده اند.

استدلال بسیاری از این پدیده، آن است که فلوراید یک سم عصبی بوده که برای اندام هایی از جمله تیروئید، مغز و استخوان ها مضر است. همچنین ادعا می کنند که بلعیدن این ماده مخاطراتی برای سلامتی افراد ایجاد می کند. در این مقاله از وب سایت آبین، قصد داریم تا به بررسی اینگونه مضرات بپردازیم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا مزایا و معایب مصرف فلوراید را دریابیم.

بسیاری از افراد در این زمینه عقیده دارند که با توجه به موجود بودن این ماده در خمیردندان و دهان شویه ها، نیازی به افزودن فلوراید در آب آشامیدنی نبوده و مردم باید در این مورد آزادی انتخاب داشته باشند.

فلوراید چیست؟

فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که در خاک، آب، غذاها و بدن انسان (در استخوان ها و دندان ها) وجود دارد. این ماده به تقویت دندان ها و مبارزه با پوسیدگی دندان کمک می کند. به همین دلیل است که فلوراید را  به بسیاری از محصولات دندانپزشکی بدون نسخه (مانند خمیر دندان، دهانشویه و مکمل های دندانپزشکی) و منابع آب آشامیدنی عمومی اضافه می کنند.

افراد چگونه در معرض فلوراید قرار می گیرند؟

موارد ابتدایی که افراد از طریق آن در معرض فلوراید قرار می گیرند شامل رژیم غذایی (غذا، آب، نوشیدنی ها) و محصولات دندانی حاوی فلوراید (خمیر دندان، دهان شویه، مکمل های فلوراید) می باشند. مواجهه داخلی با فلوراید ممکن است از طریق استنشاق (دود سیگار، انتشارات صنعتی)، جذب پوستی (از مواد شیمیایی یا دارویی)، مصرف یا تجویز داروهای حاوی فلوراید، و بلعیدن خاک حاوی آن رخ دهد.

سه راه رایج که از طریق آن ها در معرض فلوراید قرار می گیریم:

• آب آشامیدنی: از آنجایی که فلوراید در هر محیطی وجود دارد، می توان گفت فلوراید در آب آشامیدنی تمام مناطق وجود دارد. البته مقدار فلوراید موجود در منابعی که به آن ها افزوده نشده است، به محیط زمین شناسی که آب از آن به دست می آید بستگی دارد.

مقدار فلوراید موجود در آب ممکن است تا 2.0 میلی گرم در لیتر باشد. با این حال، در مناطقی که فلوئوروزیس اسکلتی و فلوئوروزیس دندان ها در آن گزارش شده است، سطوح فلوراید ممکن است از 3 میلی گرم در لیتر تا بیش از 20 میلی گرم در لیتر نیز متغیر باشد. در نواحی که در آن فلوراید در آب آشامیدنی اضافه می شود، غلظت این ماده معدنی معمولا بین 0.7 تا 1.2 میلی گرم در لیتر است.

• غذا: تقریبا تمام غذاها حاوی مقدار کمی فلوراید هستند. برای مثال ماهی سرشار از فلوراید می باشد. برگ چای نیز حاوی مقادیر زیادی فلوراید است. با این وجود، غلظت این ماده معدنی در چای دم کرده به غلظت فلوراید محلول در برگ چای، مقدار فلوراید موجود در آب مصرفی برای تهیه آن و مدت زمان دم آوری بستگی دارد. با افزودن کودهای سوپر فسفاته به خاک کشاورزی، غلظت فلوراید در برخی غذاها به طور قابل توجهی افزایش می یابد. این نوع کودها معمولا حاوی مقادیر قابل توجهی فلوراید هستند.

مقدار فلوراید موجود در غذا غالبا تحت تاثیر محتوای فلوراید آب مورد استفاده در تهیه یا فرآوری است؛ به ویژه در نوشیدنی ها و مواد غذایی خشکی مانند پودر شیر خشک بچه که باید قبل از مصرف به آن ها آب اضافه شود. در شیرخشک‌های تجاری موجود برای نوزادان که در ایالات متحده فروخته می‌شوند، شیر خشک ‌های کنسانتره مایع فوری مبتنی بر سویا حاوی مقادیر فلوراید بیشتری نسبت به محصولات مشابه مبتنی بر شیر هستند. وجود فلوراید در شیر مادر نیز شناسایی شده است.

• خمیر دندان و سایر محصولات بهداشت دهان و دندان: محصولات بهداشت دندانی مانند خمیر دندان، دهانشویه و مکمل های فلوراید به عنوان منابع مهم فلوراید شناسایی شده اند. دهانشویه هایی که برای مصارف خانگی روزانه به بازار عرضه می شوند معمولا بین 230 تا 1000 میلی گرم در لیتر فلوراید دارند. در مقابل، محصولات دهانشویه ای که برای استفاده هفتگی یا دوهفته ای در نظر گرفته شده اند ممکن است دارای 900 تا 1000 میلی گرم در لیتر از این ماده معدنی باشند.

افراد چه میزان فلوراید مصرف می کنند؟

مواجهه فردی با فلوراید در میان افراد مختلف بسیار متغیر است. استنشاق فلوراید موجود در هوا سهم زیادی در جذب کل این ماده معدنی را دارد. اما برای بزرگسالان، مصرف غذاها و فلوراید در آب آشامیدنی، اولین راه برای دریافت این ماده است.

در مناطقی که از زغال‌ سنگ غنی از فلوراید برای گرم کردن و تهیه غذا استفاده می‌ شود، استنشاق هوای داخل خانه و مصرف مواد غذایی حاوی فلوراید، به بالا رفتن میزان آن در بدن کمک می کنند.

شیرخوارانی که از شیر خشک استفاده می کنند، 50 تا 100 برابر بیشتر از نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند در معرض فلوراید قرار می گیرند. هنگامی که کودکان خردسال از خمیر دندان یا هر ماده دیگری مانند پودر برای تمیز کردن دندان های خود استفاده می کنند، بیش از پیش در معرض فلوراید قرار می گیرند.

به طور کلی، تخمین زده شده است که دریافت فلوراید در کودکان از 2 میلی گرم در روز تجاوز نمی کند. اگرچه بزرگسالان ممکن است دریافت روزانه فلوراید بیشتری بر حسب میلی گرم داشته باشند، مصرف روزانه فلوراید توسط کودکان ممکن است به دلیل وزن پایین بدن آن ها بیشتر از بزرگسالان باشد.

در مناطق خاصی که غلظت فلوراید در آب آشامیدنی آن بیش از حد بالا است یا رژیم‌ غذایی حاوی غذاهای غنی از فلوراید باشد، گزارش شده است که مصرف تخمینی فلوراید در بزرگسالان تا ۲۷ میلی‌گرم در روز می باشد. علت اصلی این افزایش مصرف فلوراید چیزی نیست جز آب آشامیدنی تامین شده از منابع آب زیرزمینی واقع در مناطق زمین شناسی غنی از فلوراید.

خطرات احتمالی مصرف بیش از حد فلوراید چیست؟

در حالی که فلوراید یک ماده معدنی طبیعی محسوب می شود اما مصرف بیش از حد آن می تواند عوارض جانبی خفیف تا شدیدی ایجاد کند. شواهد کافی وجود دارد که نشان می‌دهد دوز کمی از فلوراید می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک کند. اما با وجود آن، برخی از کودکان در ایالات متحده در معرض مقادیر بالایی از این ماده معدنی قرار دارند که ممکن است منجر به تاثیرات مخربی بر سلامتی شود.

مهم ترین تاثیرات فلوراید در آب آشامیدنی را می توانید به صورت کامل در این مقاله بخوانید.

تاثیرات مخرب ناشی از مصرف فلوراید

• فلوئوروزیس دندانی: فلوروزیس دندانی وضعیتی است که مینای دندان را تحت تاثیر قرار می دهد. این مشکل به دلیل قرار گرفتن بیش از حد در معرض فلوراید در طول هشت سال اول زندگی، یعنی زمانی که دندان های فرد هنوز در زیر لثه قرار دارند، ایجاد می شود. شدت این عارضه ممکن است از تغییر رنگ به زرد و قهوه ای تیره گرفته تا فرسایش مینای دندان و حتی ایجاد حفره در آن ها نیز متغیر باشد. فلوئوروزیس دندانی فقط کودکان زیر 8 سالی را مبتلا می کند که هنوز دندان های دائمی ندارند و بیش از حد در معرض فلوراید هستند.

به گفته برخی از کارشناسان وزارت بهداشت، بیش از 5 میلیون نفر در آمریکا از فلوئوروزیس دندانی متوسط تا شدید رنج می برند که بالاترین میزان آن در میان نوجوانان دیده شده است. این مشکل احتمالا به خاطر غلظت زیاد فلوراید در آب آشامیدنی است.

• فلوئوروزیس اسکلتی: فلوئوروزیس اسکلتی تا حدودی شبیه فلوئوروزیس دندانی است، اما به جای دندان ها، استخوان ها را درگیر می کند. این وضعیت شامل انباشته شدن بیش از حد فلوراید در بافت استخوان ها می باشد که ممکن است منجر به بروز مشکلاتی  از جمله درد مفاصل، شکستگی، سفتی و استئواسکلروز شود.

این عارضه با گذشت زمان می تواند ساختار استخوان را تغییر داده و به طور بالقوه منجر به ناهنجاری های فلج کننده ستون فقرات و مفاصل شود. همچنین احتمال دارد باعث تجمع کلسیم در بافت نرم رباط ها شده و آن ها را سفت کند. اشکال شدیدتر فلوئوروزیس اسکلتی معمولا با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مقادیر بالای فلوراید غیرمعمول، اغلب در آب آشامیدنی همراه است.

• ضریب هوشی پایین در پسران: مطالعاتی در زمینه نگرانی های مربوط به افزایش قرار گرفتن در معرض فلوراید در دوران بارداری و ضریب هوشی پایین در کودکان خردسال، به ویژه در پسران، انجام شده است. دانشمندان دریافتند که افزایش 1 میلی گرم در لیتر فلوراید در ادرار مادران، باعث کاهش ضریب هوشی 4.5 برابری در پسران جوان 3 تا 4 ساله می شود. با این حال، زمانی که آزمایش مشابه بر روی مادرانی که فرزند دختر باردار بودند انجام شد؛ هیچ ارتباطی بین فلوراید موجود و کاهش ضریب هوشی یافت نشد.

• خطر بالای اختلالات عصبی رشدی: به گفته محققان CFAH و دانشگاه یورک، مقادیر بالای فلوراید در ادرار زنان باردار با علائم بیشتر اختلال ADHD در کودکانی که در سن مدرسه هستند، در ارتباط است. یافته ‌ها نشان می ‌دهند که به احتمال زیاد کودکانی که در دوران بارداری، زیاد در معرض فلوراید قرار گرفته اند علائم ADHD را از خود بروز می دهند. این تحقیق همچنین نشان داد که قرار گرفتن در معرض فلوراید پیش از تولد، به شدت با رفتارها و مشکلات شناختی مرتبط است؛ با این حال، ارتباطی با بیش فعالی ندارد.

فلوراید موجود در آب آشامیدنی چگونه تنظیم می شود؟

افزودن فلوراید در آب آشامیدنی اجباری نیست، اما خوشبختانه، مقادیر فلوراید در آب توسط چندین سازمان دولتی تنظیم می شود.

تنظیم فلوراید در منابع آب از سال 1962 آغاز شد. در این زمان خدمات بهداشت عمومی ایالات متحده (PHS) تصویب کرد که منابع آب عمومی باید حاوی 0.7 تا 1.2 میلی گرم در لیتر فلوراید باشند. این محدوده مقدار مناسبی برای محافظت در برابر پوسیدگی دندان و سایر معضلات دندانی کافی است و در عین حال خطر فلوروزیس دندانی را در پی نخواهد داشت. با این حال، این مصوبه اولیه در سال 2015 به مقدار فلوراید 0.7 میلی گرم در لیتر بر اساس ملاخظات زیر تغییر کرد:

• افزایش دسترسی به فلوراید از چندین منبع غیر از آب آشامیدنی

• روند شیوع و شدت فلوئوروزیس دندانی

• شواهد علمی مرتبط با اثربخشی فلورایداسیون آب در پیشگیری از پوسیدگی و کنترل در تمام گروه های سنی و

• شواهد فعلی در مورد مصرف مایعات از کودکان در دمای مختلف هوای بیرون

آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) نیز مجموعه قوانین نظارتی خود را برای فلوراید در آب آشامیدنی معرفی کرد. این آژانس حداکثر مقدار مجاز فلوراید را 4.0 میلی گرم در هر لیتر آب تعیین کرده است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مقادیر بالاتر از این حد می تواند باعث چندین بیماری مختلف شود. 

EPA همچنین در راستای کمک به حافظت از کودکان (زیر 9 سال) در برابر فلوئوروزیس دندان و سایر عوارض، استاندارد ثانویه ای را به میزان حداکثر 2.0 میلی گرم در لیتر تعیین کرده است. این استاندارد ثانویه تنها یک مصوبه محسوب می شود اما اگر مقدار فلوراید از آن بالاتر رود، سازمان آب منطقه ای باید به مشترکین خود اطلاع رسانی کند.

کاهش قرارگیری در معرض فلوراید

حتی بدون افزودن فلوراید به آب نیز مقادیر طبیعی این ماده معدنی در برخی نقاط ممکن است از 4 میلی گرم در لیتر نیز بیشتر شود. سیستم های آبرسانی عمومی در چنین مناطقی ملزم به کاهش فلوراید به مقادیر کمتر از استاندارد قابل قبول هستند.

اگر نگران وجود فلوراید در منبع آب آشامیدنی خود هستید، می توانید اقدامات زیر را اتخاذ کنید:

• اطلاع از مقدار فلوراید موجود در آب: اگر آب مصرفی شما از منبع عمومی تامین می شود می توانید با سازمان آب تماس گرفته و درخواست کنید تا مقدار فلوراید را اندازه گیری کنند. افرادی که آب آشامیدنی خود را از منابع خصوصی مانند چاه تامین می کنند، می توانند از کیت تستر کیفیت آب خانگی استفاده کرده و یا یک نمونه آب را به آزمایشگاه ارسال نمایند.

• نصب دستگاه تصفیه آب: اگر مقدار فلوراید موجود در آب لوله کشی منطقه شما بالاتر از حد مجاز است، احتمالا به این فکر افتاده باشید که از آب معدنی بطری استفاده کنید. ما به شما پیشنهاد می دهیم که به جای این کار، با نصب یک دستگاه تصفیه آب خانگی، فلوراید را از آب حذف کنید.

دستگاه تصفیه آب خانگی به طور تخصصی برای حذف انواع آلاینده ها و ناخالصی های موجود از آب طراحی شده است. پس با نصب آن ها می توانید سلامت خود و خانواده تان را تضمین کرده و از بروز مشکلات ناشی از آن جلوگیری به عمل آورید.

جهت بررسی و انتخاب دستگاه مورد نیاز خود می توانید به وب سایت آبین مراجعه فرمایید. علاوه بر آن، کارشناسان ما در آبین آماده ارائه مشاوره رایگان در زمینه تجهیزات آبی می باشند. برای دریافت خدمات مشاوره می توانید با شماره 02122228116 تماس حاصل فرمایید.

فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که در بسیاری از محصولات دندانپزشکی جهت تقویت مینای دندان و مقابله با ایجاد حفره و پوسیدگی مورد استفاده قرار می گیرد. با این که فلوراید به بسیاری از منابع آبرسانی عمومی افزوده می شود اما مصرف بیش از حد آن نیز مخاطراتی در پی خواهد داشت. با خرید دستگاه تصفیه آب خانگی می توانید این مشکل را به سادگی برطرف کنید.