آیا سختی آب به موهای ما آسیب می رساند؟

اگرچه بیشتر ما علت مشکلاتی مانند خشکی یا ریزش مو را در تغذیه، استرس یا استفاده از محصولات آرایشی جست ‌و جو می‌ کنیم، اما یکی از عوامل پنهان و کمتر شناخته‌ شده در این زمینه، سختی آب است. آب حاوی املاح معدنی بالا، به‌ ویژه کلسیم و منیزیم،  با ایجاد لایه ‌ای نازک اما مقاوم بر سطح تارهای مو، از جذب رطوبت و مواد مغذی جلوگیری کرده و در نتیجه، موها به ‌تدریج خشک، وز، شکننده و کدر می ‌شوند.
این تأثیرات تنها به ظاهر مو محدود نمی ‌شود؛ تماس مکرر با آب سخت باعث التهاب پوست سر، ایجاد شوره، خارش و در نهایت ریزش مو بر اثر آب خواهدشد. ترکیبات فلزی مانند آهن و مس نیز با آسیب به ساختار کراتینی مو، احتمال تغییر رنگ و از بین رفتن درخشندگی طبیعی آن را افزایش می‌ دهند. نادیده گرفتن این موضوع در درازمدت، ممکن است باعث آسیب ‌های جدی ‌تری به بافت مو و پوست شود.

تأثیر آب سخت بر سلامت مو

سختی آب یکی از عوامل زیان ‌باری‌ است که تأثیر مستقیم و بلند مدتی بر سلامت و زیبایی موها دارد، اما متأسفانه بسیاری از افراد نسبت به آن بی ‌اطلاع هستند. این نوع آب، به دلیل دارا بودن غلظت بالایی از املاح معدنی مانند کلسیم، منیزیم، آهن و مس، به مرور باعث تجمع رسوبات معدنی روی تارهای مو می ‌شود. این رسوبات، به‌ صورت لایه ‌ای سخت و نامرئی، سطح مو را می ‌پوشانند و مانع از نفوذ رطوبت و مواد مغذی مورد نیاز مو به بافت داخلی آن خواهندشد.
در نتیجه، موها به تدریج خشک، شکننده و مستعد موخوره می ‌شوند. رنگ طبیعی یا رنگ ‌شده مو نیز در تماس مداوم با آب سخت، دچار کدر شدن، تیرگی یا حتی تغییر رنگ می ‌گردد. این مشکل به ‌ویژه برای افرادی که از رنگ مو استفاده می ‌کنند آزاردهنده‌ تر است، چرا که ترکیبات معدنی موجود در آب سخت مانع از ماندگاری و درخشندگی رنگ مو می ‌شوند.
از طرفی، پوست سر نیز از آسیب ‌های ناشی از این نوع آب در امان نیست؛ التهاب، شوره، خارش و خشکی پوست کف سر از جمله مشکلاتی هستند که در مناطق با سختی آب بالا شیوع بیشتری دارند. بررسی ‌ها نشان داده که استفاده مداوم از آب سخت می ‌تواند یکی از دلایل مهم و پنهان ریزش مو بر اثر آب باشد؛ زیرا موهایی که به‌ طور مداوم در معرض املاح سنگین قرار دارند، ضعیف شده و به ‌راحتی دچار ریزش خواهندشد.

چرا آب سخت به مو آسیب می ‌زند؟

آسیب مو در تماس با آب سخت از نظر علمی و فیزیکی دلایل روشنی دارد. ترکیبات معدنی محلول در آب، به ‌ویژه کلسیم و منیزیم، دارای بار الکتریکی مثبت هستند، در حالی که سطح خارجی موها به‌ طور طبیعی دارای بار منفی است. این تضاد بارها باعث جذب سریع یون ‌های معدنی به سطح تار مو شده و در عمل مانند آهن ‌ربا عمل می‌ کند. نتیجه این پیوند الکترواستاتیک، ایجاد لایه ‌ای سخت و مقاوم از رسوبات معدنی بر سطح مو است.
این لایه نه تنها باعث زبری و خشکی مو می‌ شود، بلکه عملکرد محصولات مراقبتی مانند شامپو، ماسک مو، سرم و حتی رنگ مو را به شدت کاهش می‌ دهد. چون املاح مانع از نفوذ ترکیبات فعال موجود در این محصولات به ساختار داخلی تارهای مو می ‌شوند. در نتیجه، تارهای مو نه تنها از مزایای این محصولات بهره ‌مند نمی‌ شوند، بلکه با تجمع املاح بیشتر، روز به روز وضعیت آن‌ ها وخیم‌ تر خواهدشد.
همچنین، کلسیم موجود در آب سخت، به‌ طور خاص موها را سنگین، بی‌ جان و مستعد ریزش مو بر اثر آب می ‌کند. منیزیم نیز توانایی جذب رطوبت را از بین می‌ برد و باعث شکنندگی موها می ‌شود. وقتی این دو عنصر در کنار آهن یا مس قرار می ‌گیرند، تأثیرات مخرب ‌شان دوچندان شده و سلامت مو به شدت به خطر می‌ افتد.
علاوه‌ بر این، در مناطقی که سطح سختی آب بسیار بالاست، آسیب ‌های پوستی مانند اگزمای کف سر، خارش، التهاب و شوره نیز رایج‌تر هستند و این وضعیت می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم، به ریزش شدیدتر موها منجر شود. به همین دلیل، متخصصان مو توصیه می ‌کنند افرادی که با خشکی مزمن یا تغییر در بافت و رنگ مو مواجه هستند، حتماً کیفیت و سختی آب مصرفی خود را بررسی کنند.

اثر هر کدام از عناصر آب سخت بر مو چیست؟

آب سخت به‌ دلیل غلظت بالای املاح معدنی، به ‌ویژه کلسیم، منیزیم، آهن و مس، تأثیرات مستقیمی بر سلامت مو دارد. هر یک از این عناصر به ‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، ساختار طبیعی مو را تخریب کرده و مشکلاتی از جمله خشکی، وز شدن، کاهش درخشندگی و ریزش مو بر اثر آب را به وجود می آورند.

• کلسیم: باعث ایجاد لایه ‌ای متراکم روی مو شده، مانع از جذب رطوبت می‌ شود و منجر به خشکی، شوره و ریزش مو خواهدشد. در موهای رنگ ‌شده، کدر شدن و از بین رفتن شادابی نیز شایع است.
• منیزیم: این عنصر با ایجاد رسوب، زبری و شکنندگی مو را افزایش می‌ دهد، باعث گره خوردن و وز شدن مو و همچنین کاهش ماندگاری رنگ مو می ‌شود.
• آهن: با اکسید شدن، به خشک شدن تار مو و ایجاد موخوره کمک می ‌کند. همچنین باعث تغییر رنگ مو، به ‌ویژه در موهای روشن و ایجاد لکه‌ های نارنجی یا قهوه‌ ای روی مو می‌ شود.
• مس: درخشندگی طبیعی مو را کاهش می‌ دهد و می ‌تواند در ترکیب با کلر یا رنگ، ته‌ رنگ سبز یا خاکستری در مو ایجاد کند. همچنین، تاثیر زیادی در وز شدن و گره‌ خوردگی بیشتر موها دارد.

چگونه میزان سختی آب حمام را بسنجیم؟

برای بررسی سختی آب می ‌توان از روش ‌های ساده‌ ای مانند مشاهده رسوبات سفید رنگ در سردوش یا لیوان ‌های آب استفاده کرد. اما روش دقیق ‌تر، استفاده از دستگاه‌ های TDS متر یا سختی‌ سنج است که مقدار کل مواد جامد محلول (Total Dissolved Solids) را در آب اندازه ‌گیری می ‌کند. 
اگر عدد TDS بالاتر از 180 ppm باشد، نشان‌ دهنده وجود سختی آب بالا در منطقه شماست. این سنجش مشخص می کند که آیا نیاز به استفاده از فیلتر تصفیه آب دوش یا دستگاه‌ های تصفیه گسترده‌تر دارید یا نه.

آیا شهر شما آب سخت دارد؟

در ایران، میزان سختی آب در شهرها متفاوت است. طبق داده ‌های شرکت ‌های آب منطقه‌ ای، شهرهایی مثل اصفهان، قم، مشهد، اهواز و یزد دارای آب با سختی بالاتری هستند. در مقابل، شهرهایی مانند تهران، رشت و شهرهای شمالی معمولاً آب نرم ‌تری دارند. اگر در شهری با سختی بالای آب زندگی می‌ کنید، خطر ریزش مو بر اثر آب و مشکلات پوستی برای شما جدی ‌تر خواهد بود.

روش‌ های موقت برای محافظت از مو در برابر آب سخت

برای کاهش آسیب‌ های ناشی از سختی آب بر سلامت مو، راهکارهای موقتی و خانگی متعددی وجود دارد که می ‌توانند تا حدی از خشکی، شکنندگی و ریزش مو بر اثر آب جلوگیری کنند. یکی از ساده ‌ترین این روش‌ ها، استفاده از شامپوهای مخصوص ضد سختی آب است که با ترکیباتی مانند سرکه سیب یا زغال فعال، به حذف رسوبات معدنی از سطح مو کمک می ‌کنند. علاوه بر این، استفاده منظم از ماسک‌ های مو با خاصیت آبرسانی و ترمیم‌ کنندگی، رطوبت از دست ‌رفته تارهای مو را بازیابی کرده و نرمی و درخشندگی آن ‌ها را تا حدودی بازمی گرداند.
همچنین محلول ‌های طبیعی مانند آب لیمو یا سرکه سفید به‌ عنوان شست‌ و شو دهنده نهایی بعد از حمام، نقش موثری در کاهش اثر املاح دارند. با این حال، یکی از کاربردی ‌ترین روش‌ های مقابله با تأثیر کلسیم و منیزیم روی مو، استفاده از فیلتر تصفیه آب دوش است. این فیلترها با حذف ذرات معدنی قبل از تماس آب با مو، از تشکیل لایه‌ های آسیب ‌زا روی سطح مو جلوگیری کرده و گزینه‌ ای سریع و قابل ‌اجرا برای محافظت موقت از موها خواهند بود.

راه های کاهش میزان سختی آب حمام چیست؟

برای کاهش مستقیم سختی آب در منزل و محافظت از مو، پوست و لوازم خانگی، روش‌ های متعددی وجود دارد که هر یک بسته به میزان سختی آب منطقه و بودجه شما، انتخاب مناسبی خواهند بود. در ادامه، مهم‌ ترین راهکارهای کاهش سختی آب به ‌صورت فهرست ‌وار آورده شده است:

• نصب پیش تصفیه ورودی ساختمان: این روش یکی از مؤثرترین راهکارها برای تصفیه کامل آب ورودی به منزل است که نه ‌تنها سلامت مو و پوست را حفظ می‌کند، بلکه از تشکیل رسوب در لوله‌ کشی، آبگرمکن و شیرآلات نیز جلوگیری می ‌نماید. 
• استفاده از دستگاه سختی‌ گیر رزینی یا مغناطیسی: این دستگاه‌ ها معمولاً در مسیر ورودی آب گرمکن یا حمام نصب می‌ شوند و با حذف یون‌ های کلسیم و منیزیم، سختی آب را در نقاط کلیدی کاهش می ‌دهند.
• نصب فیلتر تصفیه آب دوش یا فیلترهای سرشیر: این نوع فیلترها، انتخابی اقتصادی و سریع برای کاهش موضعی املاح آب هنگام استحمام هستند و در کاهش تأثیر کلسیم و منیزیم روی مو نقش موثری دارند.
• استفاده از آب فیلترشده یا آب معدنی برای شست ‌و شوی نهایی مو: اگر امکان استفاده از سیستم ‌های تصفیه وجود ندارد، شست ‌و شوی نهایی مو با آب فیلترشده یا بطری ‌های آب معدنی، از جذب املاح مضر جلوگیری کرده و به حفظ لطافت مو کمک می کند.

اهمیت حفظ سلامت مو با نصب فیلتر پیش تصفیه ورودی ساختمان

یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش‌ ها برای مقابله با سختی آب، نصب پیش تصفیه ورودی ساختمان است. این سیستم نه ‌تنها از سلامت مو در برابر رسوبات معدنی محافظت کرده، بلکه از پوست، لوازم خانگی و سیستم‌ های لوله‌ کشی نیز نگهداری می ‌کند. با نصب این فیلترها، دیگر نیازی به راهکارهای پرهزینه و موقتی نیست و از بروز ریزش مو بر اثر آب و سایر مشکلات ناشی از املاح سنگین جلوگیری می ‌شود. 
فروشگاه آبین به ‌عنوان یکی از مراجع تخصصی در حوزه تصفیه آب، مجموعه ‌ای کامل از فیلترهای پیش ‌تصفیه، دستگاه های سختی ‌گیر و سایر تجهیزات مرتبط را با کیفیت بالا و مشاوره تخصصی در اختیار شما قرار می ‌دهد تا بتوانید بهترین انتخاب را متناسب با نیاز خود داشته باشید. برای خرید فیلتر پیش تصفیه ورودی ساختمان یا سایر محصولات، می توانید به وب‌ سایت آبین مراجعه کنید یا جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان این مجموعه در تماس باشید.